Silhouet van Shanghai (http://cityclimateleadershipawards.com)

'Economisch succes leidt onvermijdelijk tot democratie'

De Chinese reus wordt wakker

Door ANDRÉ HORLINGS

(9 maart 1994) ,,Aan het begin van de jaren '80 waren hele dorpen in China te arm om kleren te kopen. De inwoners kleurden zich met kolenstof, zodat het léék of ze kleren droegen. Het verschijnsel 'één-broekgezin' -- een broek die naar behoefte door één lid van het gezin kon worden gedragen -- was zo wijd verbreid, dat daar in China sociologische studies aan zijn gewijd. Nu is het McDonald's-filiaal in Guangdong met 14.123 bezoekers per dag werelrecordhouder. Al 30.000 Avon-consulenten verkopen huis aan huis cosmetica; in het jaar 2000 zullen het er een half miljoen zijn''.

William H. Overholt voorspelt de Chinese Volksrepubliek een briljante toekomst. ,,Sinds de hervormingen van 1979 is China de snelst groeiende economie ter wereld; gemiddeld 9,3 procent in de jaren '80'', constateert de 49-jarige directeur van de Bankers Trust Company in Hongkong. ,,Wie na de ineenstorting van de Sovjetunie wacht op het faillissement van het Chinese communisme maakt een grote fout, want dat bestaat sinds 1979 alleen nog maar in naam. In werkelijkheid is China al lang een markteconomie'', aldus Overholt, die de Zuidoostaziatische economie al meer dan twintig jaar bestudeert.
In zijn boek 'China, de reus ontwaakt' beschrijft Overholt de opkomst van een nieuwe supermacht in Azië. Het maakte indruk in de VS, waar voor de meeste politici de interesse in het land ophield na het bloedbad op het Plein van de Hemelse Vrede in 1989. ,,De kracht van Overholts analyse is, dat hij met controleerbare voorbeelden werkt: de verbazingwekkende ontwikkeling van het zuiden, de verkoop van kleuren-tv's, de populariteit van Procter & Gamble-shampoo en kleding uit Hongkong tot diep in het binnenland'', schreef het blad Newsweek.

Onwetendheid

,,Dat van die televisies is een aardig voorbeeld'', zegt Overholt, op bliksemtoernee door Europa. ,,In de VS werd nog onlangs een plan gelanceerd voor de oprichting van een 'Radio Free China', in navolging van de zenders die in de Koude Oorlog op Oost-Europa en de Sovjetunie waren gericht om de censuur te doorbreken. Dat was kenmerkend voor de onwetendheid. Want in China kijkt iedereen televisie; op de radio is bijna niemand meer aangewezen. En in tegenstelling tot de officiële berichtgeving, dat satelliet-tv in China verboden is, beschikken vele dorpen over schotels. Ze worden in China zelf gefabriceerd; BBC en MTV zijn mateloos populair''.
,,Afgezien daarvan: in het zuiden is Hongkong-tv te ontvangen. Dat daar 'de waarheid over het Tienanmen-plein' werd verspreid ging als een lopend vuurtje door het hele land en dat heeft de geloofwaardigheid van de regering danig aangetast. En begin vorig jaar, toen Bush werd opgevolgd door Clinton, was de Chinese bevolking daar voor het eerst via de tv getuige van. Dat een regeringsleider waardig terug kon treden, in plaats van in het harnas sterven of te worden afgezet, was voor de meeste Chinezen ondenkbaar. Het maakte een enorme indruk''.
Overholt erkent dat China zijn economische successen behaalt door middel van een dictatoriaal binnenlands regime, dat zich in 1989 in het zadel hield door het bloedbad onder opstandige studenten. ,,Er is nog steeds onderdrukking en mensenrechten worden geschonden. Maar geen enkel ander land heeft zich in de afgelopen tien jaar zo veel moeite getroost om de kwaliteit van het leven te verbeteren. Dat heeft stabiliteit opgeleverd en dat leidt onvermijdelijk tot politieke vrijheid''.

Hong Kong

De mensenrechtensituatie blijft echter precair, zo blijkt uit het feit dat plotseling weer dissidenten worden opgepakt. Bovendien verlopen de onderhandelingen over de overgang van Hongkong naar China in 1997 uitermate moeizaam. In de VS is een discussie aan de gang of China onder druk moet worden gezet, bijvoorbeeld door het land de status als 'meest begunstigde handelsnatie' te ontnemen.
,,Ik vind dat het Westen geen nieuwe Koude Oorlog moet starten tegen het oude China maar het nieuwe China moet aanmoedigen in zijn ontwikkeling'', zegt Overholt, die zich ,,absoluut niet bezorgd'' toont over de toekomst van de Britse Kroonkolonie. ,,Wat er in feite aan de hand is, is een eigenzinnig Brits beleid, omdat men er moeite mee heeft Hong Kong af te staan''.
De Britten proberen volgens Overholt op de valreep nog allerlei veranderingen door te voeren en zetten daarmee de Chinezen voor het blok. Natuurlijk vinden de Chinezen dat dat niet zonder hun toestemming kan. Volgens hem zijn er duidelijke afspraken gemaakt. ,,China heeft er geen enkel belang bij de status van Hongkong te wijzigen. Hongkong is één van de sleutels van het Chinese succes''.

Concurrentie

De export speelt een steeds grotere rol. ,,De meeste schoenen van 'Nike' worden in licentie in China geproduceerd. Chinese produkten als kleding, speelgoed en lichte consumentengoederen vinden een weg over de hele wereld. De export bedroeg in 1992 85 miljard dollar''. Dat is een kleine 170 milard gulden. ,,De groei zet zich steeds verder door'', voorspelt Overholt. ,,Op afzienbare termijn zal het land de concurrentiepositie van Japan aantasten. En wanneer de ontwikkeling doorgaat, valt te verwachten dat China over elf jaar meer exporteert dan de Verenigde Staten''.
Rond 2005 zal China een machtsfactor van betekenis zijn, veronderstelt Overholt. Het is de vraag hoe de omringende landen in Azië en de VS op de nieuwe rivaal en concurrent zullen reageren. ,,Een wapenwedloop of een nieuwe Koude Oorlog is niet uitgesloten, maar dat zou bijzonder onverstandig zijn. Met name de VS en China dienen zich ervan bewust te zijn dat de toekomst van de wereldbevoklking afhangt van de wederzijdse bereidheid elkaar met zorg, terughoudendheid en medewerking te benaderen.''

William H. Overholt: China, de reus ontwaakt -- Hoe de economische hervorming een nieuwe supermacht creëert'. Uitgeverij Elmar



DUTCH COURAGE'S PRODUCTIONS
Documentaires: Arnhem Spookstad | Rees: De verzwegen deportatie | Kriegsgefangenenpost | Drama SS Pavon
Publicaties: Artikelen en features | Krapulistische oprispingen | 100 jaar Apeldoornse Courant
Webcams: World Webcam Monitor > Unprotected webcams > Cruiseship cams > List of webcams and more
Media: Press > TV > Radio & video > Twitter and more
World: Atlas | Natural events | Weather > Climate change | Disasters > Earth's End
Various: Dutch Courage's Boeken | Guitar at Charles Bridge | Contact

Aangepast zoeken
© André Horlings

Make a free website with Yola