In medische literatuur 1000 gevallen van kortstondig geheugenverlies

Wie ben ik? Wat kom ik doen?

Door ANDRÉ HORLINGS

Eling Dr. Paul Eling >

(4 oktober 1996) Zelden zag dr. Paul Eling, docent neuropsychologie aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen, een voorspelling zo snel bevestigd. ,,Deze vorm van geheugenverlies gaat na verloop van tijd weer over. Dat kunnen enkele uren zijn of hooguit een paar dagen'', vertelde hij, toen hem werd gevraagd naar de medische achtergrond van een jonge vrouw die zich bij een Nijmeegs ziekenhuis meldde zonder dat ze wist wie ze was, waar ze vandaan kwam en wat ze er kwam doen. Een halve dag later kwam het bericht dat ze haar geheugen weer terug had. Ze wist ook dat ze haar hele verhaal verzonnen had. Volgens de politie leed ze aan psychische problemen.

,,Hebben ze dat in het St. Radboud dan niet onderkend?'', reageert Eling als hij met de 'gelukkige' afloop wordt geconfronteerd. ,,Inderdaad wordt een dergelijk geheugenverlies weleens gesimuleerd, al komt dat zelden voor. Door middel van bepaalde testen was de waarheid bij medisch onderzoek waarschijnlijk ook wel aan het licht gekomen. Maar meestal ontbreekt de tijd voor onderzoek.''
'Transient Global Amnesia', zoals de aandoening in de medische wetenschap heet, is bepaald geen zeldzame vorm van geheugenverlies. ,,In de literatuur worden rond duizend gevallen beschreven. Probleem is echter dat de aandoening vaak al achter de rug is, voordat wetenschappelijk onderzoek kan beginnen. Het is dan het te laat om de oorzaak nog te kunnen achterhalen.''

'Alles' kwijt

Zo was een 55-jarige vrouw die in 1989 samen met haar man Kerstmis vierde in hun weekendhuisje plotseling anderhalf jaar uit haar leven 'kwijt': ze vertelde over haar kleinkinderen alsof het zomer '88 was en kon zich niets herinneren van wat er sindsdien gebeurd was. Een 75-jarige kleermaakster, die in april 1990 vakantie vierde in Budapest, raakte volstrekt gedesoriënteerd, doordat ze dacht in Tirol te zijn -- dat had ze enkele maanden eerder bezocht. Dank zij de spoed waarmee ze naar het ziekenhuis werden gebracht, kon hun 'ziekteverloop' nauwkeurig worden beschreven. Afgezien van hun totale black-out, waardoor ze zich recente gebeurtenissen niet meer konden herinneren, reageerden deze patiënten verder normaal en na enkele dagen kwam hun geheugen weer terug.
,,Het probleem zit meestal in de hersenen'', zegt Eling. ,,De oorzaak kan ook een kleine bloeding zijn. Die hoeft niet altijd op te treden als gevolg van een verwonding. Bloedblaasjes kunnen spontaan knappen; het ligt er maar aan hoe sterk ze zijn. Ook een hersenschudding of een aanval van epilepsie kunnen tot geheugenverlies leiden.'' Langduriger geheugenstoornissen, zoals dementie en de Ziekte van Alzheimer, hebben volgens de neuropsycholoog het 'voordeel' dat het onderzoek daadwerkelijk op de patiënt kan worden afgestemd. ,,Meestal is het herinneringsvermogen slechts gedeeltelijk aangetast. Door middel van gerichte vragen kun je nagaan vanaf welk tijdstip geheugenverlies is opgetreden: wat weet hij nog uit zijn persoonlijk leven; wat gebeurde er toen in de wereld; herinnert hij zich dat nog?''

Op de vlucht

Ook psychologische problemen kunnen, aldus Eling, tot geheugenverlies leiden. ,,Die vorm heet 'Fugue': op de vlucht zijn. Iemand kan een bepaalde situatie totaal uit zijn geheugen bannen. Hij kàn het zich niet meer herinneren; misschien wìl hij het zich niet meer herinneren. Herstel is mogelijk, maar vaak kan de film pas na een psychiatrische behandeling weer worden afgedraaid. Er zijn overigens meer romantische verhalen over in omloop dan resultaten van wetenschappelijk onderzoek.''
Bijkomend probleem is ongetwijfeld dat geheugenverlies ook wel als ijzersterke smoes wordt gehanteerd, omdat de waarheid onaangename gevolgen zou kunnen krijgen. Zoals voor de werknemer die een dienstreis moest maken en tien dagen lang niets meer van zich liet horen. Vrouw en kinderen ongerust; de werkgever legde al een ontslagbrief klaar wegens plichtsverzuim. 'Ik voelde in mijn zak opeens een treinkaartje van tien dagen oud; ik weet werkelijk niet wat er intussen is gebeurd', aldus de man, toen hij weer opdook. Omdat hij 'ziek' was verdween de ontslagbrief weer in de la. Overigens tijdelijk, want later bleek dat hij zich welbewust had uitgeleefd bij een vriendin.
Het 'gat in het geheugen', waarvan bijvoorbeeld na overvloedig drankgebruik sprake kan zijn, heeft volgens Eling niets met de ziekelijke vormen van geheugenverlies te maken. ,,Meestal zijn de impressies die men onder invloed van alcohol heeft opgedaan wel degelijk in het geheugen beschikbaar. Maar ze zijn anders gecodeerd; als men weer nuchter is laten die gegevens zich niet meer ontsleutelen.'' Soms is dat maar goed ook.



DUTCH COURAGE'S PRODUCTIONS
Documentaires: Arnhem Spookstad | Rees: De verzwegen deportatie | Kriegsgefangenenpost | Drama SS Pavon
Publicaties: Artikelen en features | Krapulistische oprispingen | 100 jaar Apeldoornse Courant
Webcams: World Webcam Monitor > Unprotected webcams > Cruiseship cams > List of webcams and more
Media: Press > TV > Radio & video > Twitter and more
World: Atlas | Natural events | Weather > Climate change | Disasters > Earth's End
Various: Dutch Courage's Boeken | Guitar at Charles Bridge | Contact

Aangepast zoeken
© André Horlings

Make a free website with Yola