Het is vijf voor twaalf op het Wenceslasplein
Tsjechoslowaken hebben weer hoop
Door ANDRÉ HORLINGS
Alexander Dubcek en Vaclav Havel verschenen voor het eerst samen op het balkon van de partijkrant Svobodne Slovo in het Melantrich-gebouw aan het Wenceslasplein. Nu is er een filiaal gevestigd van Marks en Spencer (City-of-Prague.eu) >
(zaterdag 25 november 1989) De klok op de hoek van het Wenceslasplein en zijn belangrijkste
zijstraat staat stil op vijf voor twaalf. Niet door een technisch mankement. Het is de boodschap
van de Tsjechoslowaakse bevolking voor zijn regering die gisteren - enkele uren voor het Centraal
Comité collectief aftrad en de benoeming van Karel Urbanek bekend gemaakt werd - luider klonk dan
ooit.
Gesymboliseerd door de terugkeer van
Alexander Dubcek die,
voor het eerst sinds het einde van de Praagse Lente, in de Tsjechoslowaakse hoofdstad weer in het
openbaar verscheen. Oorverdovend luid toegejuicht door een half miljoen landgenoten, voor wie het
anderhalf kilometer lange en bijna honderd meter brede plein te klein is geworden voor hun
dagelijkse demonstratie.
Morgen, wanneer ze voor de negende achtereenvolgende dag de straat op gaan, wordt de betoging gehouden
op het
Letnaplein.
Daar is ruimte voor één miljoen mensen.
Eensgezindheid
Svatý Václav, het beeld van de heilige Wenseslas aan het begin van het Wenseslasplein, volgehangen met spandoeken >
Woorden schieten te kort om de sfeer in de monumentale stad te beschrijven. De definitieve
verandering hangt onmiskenbaar in de lucht. De
etalages in de grote winkelstraten zijn volgeplakt met muurkranten, waarvoor de mensen zich
verdringen om er maar geen letter van te missen.
Sinds ruim een week geleden de betogingen begonnen, houden studenten een permanente wake bij
het beeld van Wenceslas,
de beschermheilige van Tsjechoslwakije, aan het hoofd van het plein. Al in de loop van de ochtend
stromen de mensen naar het centrum, sommigen met vlaggen of spandoeken, maar bijna iedereen met
rood-wit-blauwe strikjes op de jas; de kleuren van de vlag. Om 14.00 uur is er op het plein geen
doorkomen meer aan en dan duurt het nog twee uur voordat de dagelijkse manifestatie van eensgezindheid
en saamhorigheid begint.
Ontroerend
Het is een manifestatie die een intens diepe indruk maakt. De menigte is niet vrolijk, laat staan uitbundig. De ernst straalt af van de gezichten. Maar in de ogen is de overtuiging te lezen dat de illusies ditmaal realiteit zullen worden.In spreekkoren daveren leuzen over het imposante plein. Voor 'Svobodu'; vrijheid. Tegen partijchef Milos Jakes, die volgens de menigte het vekld moet ruimen voor Alexander Dubcek of Vaclav Havel. De rammelende sleutelbossen van de honderdduizenden symboliseren samen het geluid van een schoolbel, die aangeeft dat de vrijheid is begonnen.
Alexander Dubcek
< Alexander Dubcek wordt op het balkon aan het Wenceslasplein toegejuicht door honderdduizenden
landgenoten (Radio.cz)
En dan moet de echte betoging nog beginnen. De massale demonstratie, die de ontroering gisteren
naar een nieuw hoogtepunt voerde door het optreden van Alexander Dubcek, gevolgd door een reeks
van bekenden uit de Tsjechoslowaakse politiek, de cultuur en de sportwereld.
Toen Dubcek het woord voerde was alleen nog maar het wapperen van de vele vlaggen te horen. Zijn
woorden werden door de menigte ademloos opgeslorpt. De stilte werd gevolgd door werkelijk oorverdovende
toejuichingen, kreten van bijval en snerpende fluitconcerten aan het adres van de huidige leiders.
De toespraken werden onderbroken door melancholiek klinkende liederen, die door iedereen mee werden
gezongen, de hand met het V-teken in de lucht. De manifestatie werd besloten met het
Tsjechoslowaakse
volkslied (toen het Tsjechische, gevolgd door het Slowaakse) , waarbij maar weinig
mensen de ogen droog wisten te houden.
Censuur
En dan nog wordt de Tsjechoslowaakse bevolking door de eigen staat de informatie onthouden over de vreedzame omwenteling die niet meer tegen valt te houden, en waarvan het overgrote deel van de wereldbevolking dagelijks via de televisie getuige is. De Tsjechoslowaakse televisie weigert er verslag van te doen. De studio's zijn door de veiligheidsdienst bezet.De Tsjechoslowaakse bevolking is er niet boos over, alleen maar erg verdrietig. Verder bevestigt het ingrijpen allen maar dat de regering voor zijn aanblijven geen enkel argument meer heeft.
Verder naar: Tsjechoslowakije staat op z'n kop
Zie ook:
- Op persconferentie Burger Forum (Havel, Dubcek en andere oppositieleden) in theater Laterna Magica wordt op 24 november 1989 het aftreden van de regering bekendgemaakt. Havel en Dubcek drinken er een glas op. (YouTube)
- 1989: de val van het kommunisme (Agora Praha Kultuurreizen)
DUTCH COURAGE'S PRODUCTIONS
Documentaires: Arnhem Spookstad | Rees: De verzwegen deportatie | Kriegsgefangenenpost | Drama SS Pavon
Publicaties: Artikelen en features | Krapulistische oprispingen | 100 jaar Apeldoornse Courant
Webcams: World Webcam Monitor > Unprotected webcams > Cruiseship cams > List of webcams and more
Media: Press > TV > Radio & video > Twitter and more
World: Atlas | Natural events | Weather > Climate change | Disasters > Earth's End
Various: Dutch Courage's Boeken | Guitar at Charles Bridge | Contact
