Rabobank voorziet gouden toekomst

Veluwe als ‘Florida van Nederland’

Door ANDRÉ HORLINGS

Kaart van de Veluwe (bron: Nunspeet.net.

(18 juni 2001) ,,De Veluwe als het ‘Florida van Nederland’ gaat een gouden toekomst tegemoet. Een gepaste ontwikkeling als exclusief woongebied, gericht op het snel groeiende hogere segment, is een aantrekkelijk perspectief. De werkgelegenheid kan worden geconcentreerd in enkele grote kernen en aan de randen.’’ Dat is één van de conclusies in een uitvoerige sociaal-economische verkenning van de Veluwe, die vorig jaar door de Rabobank werd ondernomen.

Het rapport stelt vast dat de Veluwe floreert. De centrale ligging in Nederland biedt grote voordelen. Het gebied kent een gevarieerde, maar evenwichtige opbouw, waarin grootstedelijke en landelijke gemeenten elkaars uitersten compenseren. Het bezit een grote landschappelijke waarde. De grootste uitdagingen liggen in het vinden van evenwichtige, duurzame groei, die niet ten koste gaat van de grote natuurwaarden.

Recreatie

Wel wordt geconstateerd dat de lokale en regionale economie te weinig profiteert van het ‘zeer aantrekkelijke toeristisch-recreatief perspectief’. Kapitaalintensieve vormen van intensieve recreatie op bepaalde plaatsen, zoals hoogwaardige pret- en themaparken, zouden meer inkomsten genereren en voorkomen dat de bestedingen naar andere regio’s weglekken.
De verkenning biedt een gedegen momentopname van de Veluwe anno 2000, waar de bevolking grijzer is dan gemiddeld in Nederland, maar in omvang blijft toenemen. De gunstige werkgelegenheid neemt niet weg dat de toegevoegde waarde van bedrijven lager ligt. Wonen op de Veluwe is duur, maar de koopkracht ligt nagenoeg op landelijk niveau. Het welzijn wordt ongetwijfeld nog verder bevorderd door het volgens Rabobank ‘onomstotelijke’ gegeven dat de criminaliteit ‘aanzienlijk lager ligt dan landelijk en in Gelderland als geheel’.

Geen overloopputje

,,De omstandigheden bieden de luxe om op de Veluwe zeer selectief met ruimte en groei om te gaan: liever geen groei dan het aantasten van bestaande kwaliteiten. Flevoland biedt alle ruimte voor activiteiten die niet (meer) binnen het profiel passen. De Veluwe mag niet het overloopputje van de Randstad en Utrecht worden’’, constateert Rabobank. Het Gelderse gebiedsdeel wordt van ‘een grote landschappelijke waarde’ geacht en is nog zeker niet ‘vol’, zoals West-Nederland. De gegevens worden in afzonderlijke hoofdstukjes nader uitgewerkt en met cijfers en grafieken toegelicht.
.Het aantal activiteiten en ondernemingen is er vergelijkbaar met Nederland, met een lichte oververtegenwoordiging in industrie, bouwnijverheid en handel. De dienstverlening is iets onververtegenwoordigd, ondanks de horeca, die werk biedt aan 11.700 personen.
De gunstige werkgelegenheid neemt niet weg dat de toegevoegde waarde van de bedrijven - het verschil tussen in- en verkoopprijs van de producten - lager ligt. De groei - toegevoegde waarde gedeeld door het aantal inwoners c.q. arbeidsjaren - blijft daardoor ‘behoorlijk’ achter. Volgens de Rabo komt dat vermoedelijk doordat de werkzaamheden arbeidsintensiever zijn dan elders, wat echter weer wordt genuanceerd met de vaststelling: ‘de ene industrietak is de andere niet’. Bovendien was die groei (in 2000) ‘uitbundig’.

Landbouw

De Veluwe bezit veel bos, maar ook een bijna twee maal zo hoge mineralenproductie dan gemiddeld. De agrariërs houden relatief veel vee op kleine bedrijven. De verkenningen schetsen de streek als een ‘echt veeteeltgebied’ met 6000 agrarische bedrijven.
Van de 75.000 hectare is driekwart grasland. Het gebied huisvestte in 1999 (vòòr de MKZ-crisis) een half miljoen runderen, 930.000 varkens (de helft in de gemeenten Ede en Barneveld) en 11 miljoen stuks pluimvee (tweederde in Ede, Barneveld en Putten). Slechts twee procent van de bedrijven bezit echter meer dan 50 hectare grond, terwijl is vastgesteld dan onder de 70 hectare - driekwart van de bedijven - ‘sombere toekomstperspectieven’ gelden. Dat wordt nog eens versterkt door het feit dat bijna de helft van de agrarische bedirjfshoofden op de Veluwe 55 jaar of ouder is.
Lang voordat de MKZ-epidemie in agrarisch Gelderland verwoestend huishield constateerden de samenstellers dat ,,de concentratie van intensieve veehouderij in enkele ‘enclaves’ een nutteloze tussenoplossing is, die het probleem van de zware mineralenbelasting alleen maar zal vergroten. Verdroging, vermesting en verzuring vormen een probleem. Als men kiest voor de natuur zullen alle vormen van intensieve bedrijvigheid (in het bijzonder veehouderij) daarvoor moeten wijken. De lokale economie kan beter worden versterkt door impulsen in de recreatieve sfeer en versterking van de woonfunctie in de groene kernen.’’

Randmeren en IJsselvallei moeten recreatiedruk op Veluwemassief verlichten

Kansen voor toerisme en ‘exclusief wonen’

In de Sociaal-economische verkenning Veluwe wordt veel aandacht geschonken aan het gevarieerde toeristisch-recreatief perspectief. Geconstateerd wordt dat de randen van het Veluwemassief bedreigd worden door verstedelijking, recreatie, verdroging en verzuring en aantasting van de natuurwaarden door agrarische ontwikkelingen. Langs de Randmeren floreren water- en oeverrecreatie in combinatie met historisch stedenschoon, terwijl in het oosten Apeldoorn, Zutphen en Deventer mogelijkheden bieden voor stads- en cultuurtoerisme.

De Veluwe slokt 40 procent op van het Nederlandse bos- en natuurgebied. ,,,Maar van fietsen, wandelen en natuur kan je niet leven’’, concludeert het rapport, na de constatering dat de lokale en regionale economie te weinig profiteert.van de recreatieve voorzieningen. ,,Maar van fietsen, wandelen en natuur kan je niet leven’’, concludeert het rapport. Bovendien ,,dreigt het restrictief beleid, dat op grote delen van de Veluwe van toepassing is, vooral de kleine kernen in reservaten te veranderen waar nauwelijks nog dynamiek aanwezig is.’’

Toerisme

Volgens de bank kan de lokale economie beter worden versterkt door impulsen in de recreatieve sfeer met een geleidelijke verschuiving van werken naar (exclusief) wonen.
Rabo denkt daarbij aan ‘hoogwaardige’ kapitaalintensieve recreatiemogelijkheden, als pret- en themaparken, die de concurrentie aan moeten gaan met vergelijkbare voorzieningen elders, en ongetwijfeld ook aan de investeringen die daarvoor nodig zijn. Concrete plannen voor recreatieve impulsen ontbreken in het rapport, afgezien van suggesties om de natuur in het centrale gebied te ontlasten door nieuwe voorzieningen vooral te realiseren langs de Randmeren en in de IJsselvallei. Wel wordt het uitbouwen van het Apeldoorns Kanaal genoemd als potentiële recreatieve schakel.
De werkgelegenheid zou moeten worden geconcentreerd in enkele grote kernen aan de randen van de Veluwe. Ze maken ook nu al een relatief grote groei door, wat betekent dat het gebied allerminst ‘op slot’ zit. Een voortgaande gunstige economische ontwikkeling zal leiden tot een toenemende woningbehoefte. De Veluwe als ‘exclusief woongebied’ zou vooral gericht moeten worden op ‘het snel groeiende hogere segment’, waarmee gedoeld wordt op de vergrijzende, kapitaalkrachtige bevolking, die woont in relatief dure woningen. De huizen in Epe kosten gemiddeld het dubbele van die in IJsselmuiden, terwijl in Heerde de prijs tussen 1998 en 1999 met 65% steeg (tegen 19% in Veenendaal).
Uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt (in 1999) een vestigingsoverschot vanuit de Randstad van circa 800 personen, waarvan de helft naar Apeldoorn, Nijkerk en Putten. In hoeverre daarbij sprake is van migratie van senioren naar het ‘Florida van Nederland’ is echter niet onderzocht.
De Sociaal-Economische Verkenning Veluwe is samengesteld door de Stafgroep Economisch Onderzoek van Rabobank Nederland.



DUTCH COURAGE'S PRODUCTIONS
Documentaires: Arnhem Spookstad | Rees: De verzwegen deportatie | Kriegsgefangenenpost | Drama SS Pavon
Publicaties: Artikelen en features | Krapulistische oprispingen | 100 jaar Apeldoornse Courant
Webcams: World Webcam Monitor > Unprotected webcams > Cruiseship cams > List of webcams and more
Media: Press > TV > Radio & video > Twitter and more
World: Atlas | Natural events | Weather > Climate change | Disasters > Earth's End
Various: Dutch Courage's Boeken | Guitar at Charles Bridge | Contact

Aangepast zoeken
© André Horlings

Make a free website with Yola