herenigingsboog

De ‘Herenigingsboog’ boven de zuidelijke toegangsweg van Pyongyang symboliseert het Noord-Koreaanse verlangen naar Koreaanse eenheid. (Foto: André)

8. Noord-Korea bestaat niet

DPRK

Op de Map of Korea beslaat de DPRK het hele Koreaanse schiereiland >

(20 januari 2019) Eén van de opvallendste aspecten tijdens onze reis door Noord-Korea was de suggestie dat we reisden door een niet-bestaand land. ‘Noord-Korea’ is een onbekend begrip in de DPRK, de Democratische Volks Republiek Korea. Dat het gebied in het zuiden wordt begrensd door een ‘gedemilitariseerde zone’ waar, in tegenstelling tot de suggestie, rond een miljoen zwaar bewapende soldaten tegenover elkaar liggen, is in de Noord-Koreaanse propaganda onaanvaardbaar. ’Korea is One!’

Hoe dat Korea er in de noordelijke visie uitziet wordt duidelijk in een boekwinkeltje dat we bezoeken. Naast de complete werken van Kim Il-sung en Kim Jong-il in verschillende talen, talloze pamfletten over de vele gevarieerde verworvenheden in het land, vaak agressieve ansichtkaarten die moeten suggereren hoe moedig de DPRK zich verdedigt tegen de militaire bedreigingen uit het buitenland, en exemplaren van The Pyongyang Times, is er ook een ‘Map of Korea’ te koop, uitgave Juche 101; dat is 2012.

Het is een fraaie, gedetailleerde kaart van de Democratic People’s Republic of Korea, met alle belangrijke steden en dorpen, hoofdwegen en districten, van de grens met China tot en met het zuidelijkste eiland Jeju. De DMZ ontbreekt. Noord- en Zuid-Korea lopen onmerkbaar in elkaar over, alsof zeventig jaar ‘socialisme’ en ‘kapitalisme’ geen enorme geografische verschillen hebben opgeleverd.

De DPRK op de Map of Korea blijkt het gehele Koreaanse schiereiland te omvatten, alsof de Leider zijn order heeft gegeven en de gehate Zuid-Koreaanse vlag (video, 1.51) in de DMZ is gestreken. Op de plaats van de gedemilitariseerde zone geeft alleen een stippellijn tussen Yinjon-Ward in het westen en Kuup-ri in het oosten de grenzen tussen provincies aan. In het oosten zelfs tussenKanwon Province en Kanwon Province (South), wat er op duidt dat behalve twee landen ook die twee provincies vroeger een eenheid vormden.

boekenNK

Alle werken van alle Kims zijn in alle maten en soorten verkrijgbaar in het Noord-Koreaanse boekwinkeltje. (Foto: André)

Ik kocht er ook een Pyongyang Times; altijd goed om op de hoogte te komen van de Noord-Koreaanse visie op actuele ontwikkelingen. Maar de verkoopster rolde mijn exemplaar meteen netjes op en deed er een papiertje met een stempeltje omheen.

Pas thuis bekeek ik de inhoud: Ik had me een exemplaar van 21 april 2018 in de handen laten drukken. Foto van Kim Jong-un op de voorpagina (boven de vouw, anders dreigde heiligschennis), met als inspirerende kop ’Supreme Leader Kim Jong Un declares simultaneous-push policy victorious, sets firth a new strategy at third plenary meeting of seventh WPK central committee’: ‘Opperste Leider Kim Jong-un verklaart het gecoördineerde stimulerende beleid tot een succes en zet een nieuwe strategie uiteen op de derde voltallige vergadering van het zevende centrale WPK-comité’; het adviesorgaan van de Arbeiderspartij van Korea. Het verhaal over die succesvolle bijeenkomst was net zo inspirerend.

De Boog van de Hereniging

Over de zuidelijke toegangsweg van Pyongyang, vlak voordat de gigantische wooncomplexen beginnen, staat een indrukwekkend monument: de Boog van de Hereniging. De boog bestaat uit twee Koreaanse vrouwen die gekleed zijn in een traditionele jurk (hanbok) – die Noord- en Zuid-Korea uitbeelden – en voorover buigen om samen een bol, voorzien van een kaart van herenigd Korea, vast te houden.

De boog werd in augustus 2001 geopend om de voorstellen van Kim Il-sung voor de Koreaanse hereniging te herdenken, Toen hij dat in 1950 met een militaire inval probeerde, als leider van de noordelijke sector van Korea boven de 38e breedtegraad (zie deel 5), veroverde hij bijna het gehele schiereiland. Maar toen keerde ‘de hele wereld’ in de vorm van de Verenigde Naties, zich tegen hem en het resultaat was een bijna vernietigend geallieerd ingrijpen, totdat China het Noorden te hulp schoot. Daarna werd heel Korea drie jaar lang onder een vooral Amerikaans bommentapijt vernietigd, totdat in 1953 in Pamunjom een wapenstilstand werd gesloten.

, In 1993 ontwikkelde Kim Il-sung een Tien Punten-programma voor de hereniging, maar dat was te zeer gericht op behoud van de Noord-Koreaanse ideologie en sloeg niet aan. Overigens was Zuid-Korea tot 1992, toen voor het eerst geen militaire leider maar een burger tot president werd gekozen, min of meer een dictatuur. Bovendien staat het land onder militaire (atoom)bescherming van de Verenigde Staten.

In juli 2000 gloorde nieuwe hoop, toen de leiders van Noord- en Zuid-Korea, onder verbale steun van China, Rusland en de Verenigde Staten, een nieuwe intentieverklaring ondertekenden. Het volgende jaar werd de Boog van de Hereniging onthuld, over de Herenigings-snelweg van Pyongyang naar de gedemilitariseerde zone (DMZ).

Korea is één

In 2017 leek de vrede, zelfs mondiaal, laat staan de kans op hereniging, verder dan ooit toen Noord-Korea de internationale spanningen tot grote hoogte opvoerde met de bewering een kernfusiebom te hebben ontwikkeld en tegelijk proeven uitvoerde met steeds sterkere raketten, die eerst over Japan heen vlogen, maar uiteindelijk het grondgebied van de Verenigde Staten zouden kunnen bereiken.

Koreavlag

De Koreaanse ‘herenigingsvlag’>

Ongetwijfeld als gevolg van deze agressieve politiek en ondanks de daardoor onvermijdelijke sancties slaagde de Noord-Koreaanse diplomatieke dienst er vervolgens in de Olympische Winterspelen van 2018 niet onder de gehate Zuid-Koreaanse vlag plaats te laten vinden, maar onder een gezamenlijke Koreaanse vlag. Met de contouren van het Korea dat overal in het Noorden, op scholen, op de tv en in de propaganda, zichtbaar is: verenigd, zonder grenzen. Want Noord-Korea bestaat niet, en Zuid-Korea dus evenmin.

Dat daarna ook nog een ‘historische’ ontmoeting werd geregeld tussen Opperste Leider Kim Jong-un en president Donald Trump, tussen Rocket Man en de Amerikaanse aartsvijand, was helemaal verrassend. Al leverde dat geen enkele atoomconcessie op, omdat kernwapens de levensverzekering vormen voor het Kim Il-sung-regiem en het wegtrekken van de Amerikaanse kernwapens uit het Zuiden een inval van het miljoen Noord-Koreaanse soldaten aan de grens niet ondenkbeeldig maakt - al weet je het maar nooit met Trump.

intocht

< De intocht van het verenigde Koreaanse Olympische team tijdens de Spelen in het Zuid-Koreaanse Pyeongchang.

Waarschijnlijk zijn de banden tussen Kim Jong-un en zijn Zuid-Koreaanse ambtgenoot Moon Jae-in veel belangrijker. Die hebben duidelijk geleid tot een zekere ontspanning aan de grens tussen de twee landen. Miss Pak, onze gids, ontvouwde tijdens een rit met de bus weliswaar de Noord-Koreaanse theorie van One Country, Two Systems, waarin de politieke systemen in Noord- en Zuid-Korea binnen een verenigd Korea zouden blijven bestaan, maar de verschillen tussen de twee landen lijken in werkelijkheid onoverbrugbaar..

Wie heeft de grootste?

wijsvinger

Geen boze wijsvinger maar een wanhoopskreet: Korea is Eén >

We reden op de Herenigingsweg langs; niet onder de Boog van de Hereniging, op weg naar de gedemilitariseerde zone. Op de toch al rustige weg werd het steeds stiller, totdat we bij de DMZ aankwamen, waar we een heroïsch geuniformeerde soldaat mee kregen. Bij het begin van de zone hing een dreigend, groot plakkaat met een opgestoken wijsvinger. Ik vermoedde naïef dat het om een waarschuwing ging, om op te passen bij het naderen van vijandig gebied, maar de poster bleek symbolisch bedoeld: Korea is One!

Op noordelijk grondgebied wapperde een enorme Noord-Koreaanse vlag. Tegelijk was in het zuiden het even grote Zuid-Koreaanse dundoek te herkennen. Pogingen om ze samen op één foto te krijgen waren overigens tot mislukken gedoemd.

Eerste halte was het gebouw in Pamunjom waar op 27 juli 1953 de wapenstilstand tussen Noord-Korea en de Verenigde Naties werd ondertekend; geen vrede, want formeel duurt de oorlog nog altijd voort. , In de originele loods is nu het Noord-Koreaanse Vredesmuseum gevestigd. De originele bureaus en delegatie-vlaggetjes staan er nog. Aan de wand veel foto’s die weinig aan de verbeelding overlaten wat betreft drie gruwelijke jaren.

InDMZ

Het ‘ongeregeld zootje’ voor het Zuid-Koreaanse grensgebouw in de DMZ. (Foto: Leonieke)

Daarna konden we, vanaf het Noord-Koreaanse toeristenplatform, een blik slaan op de ‘wereldberoemde’ grens met Zuid-Korea, waar Kim Jong-un in april vorig jaar pontificaaal over de drempel van Noord naar Zuid stapte, tussen de lichtblauwe grensgebouwen. In die barakken, in de zogenoemde Joint Security Area (JSA), vinden als dat nodig is onderhandelingen tussen beide landen plaats. Wij mochten niet naar beneden; naar de door noordelijke soldaten zwaar bewaakte gebouwen.

Aan de zuidelijke kant van de grens was geen spoor van leven te ontdekken. Het schijnt dat zuidelijke toeristen op een ander tijdstip komen, als in het Noorden niets te zien is. Bovendien zou de bewaking in het Zuiden nóg strenger zijn dan wij hebben ervaren..

Religie in Noord-Korea

kerk Onderweg in Pyongyang: een zeldzame kerk, vermoedelijk Russisch-orthodox, ongetwijfeld exclusief voor diplomaten (Foto: André) >

Hoewel de grondwet officieel vrijheid van godsdienst erkent, net als trouwens vrijheid van anti-religieuze propaganda, heerst in Noord-Korea geen godsdienstvrijheid. Aan toeristen is het meenemen van religieuze literatuur, zoals een bijbel, streng verboden. Religie is in het land vervangen door de Juche; het kimilsungisme. Kerken ontbreken in het landschap. Elk dorp heeft een eigen zuil met daarop teksten uit het evangelie van Kim Il-sung.

Toch zijn er uitzonderingen. We bezochten twee fascinerende Boeddhistische tempels met schitterend houtsnijwerk, grote Boeddhabeelden, onbegrijpelijke symboliek en priesters-van-dienst waarmee we zelfs op de foto mochten; restanten van een groots verleden waaraan volgens Wikipedia al in 1392 feitelijk een einde kwam, toen de Koreaanse keizer koos voor het confusianisme. Volgen een volkstelling in 2001 woonden er toen nog 10.000 Boeddhisten in het land.

Strafkampen

Waarom staat Noord-Korea rondleidingen toe in godsdienstige rudimenten? Om te suggereren dat godsdienstvrijheid wèl bestaat? Maar is godsdienst ècht uitgeroeid in het land? Volgens de christelijke organisatie Open Doors, die zich bezig houdt met actuele christenvervolging, wonen in Noord-Korea, op een bevolking van ruim 25 miljoen mensen, ca. 300.000 christenen, die hun geloof ‘ondergronds’ belijden. Daarvan zouden er 50.000 gevangen zitten. In totaal zouden 300.000 Noord-Koreanen in strafkampen verblijven; vaak alleen maar omdat ze familie van overtreders waren, en voor een groot deel in een uitzichtloze situatie. Onze gidsen hebben ons er helemaal niets over verteld.

Kerken zijn echter niet geheel verdwenen. Vanuit de bus, onderweg van A. naar B. in Pyongyang, waren duidelijk de contouren te onderscheiden van een Russisch-orthodoxe kerk. De Indonesische diplomaat Jaka Parker, die (hoofdstuk 1) met zijn fototoestel de hoofdstad vrij kon doorkruisen, vertelde dat hij er naar de moskee ging. Voor diplomaten worden kennelijk uitzonderingen gemaakt.

Bettine Vriesekoop-achtig

Dertien dagen lang reisden we, met trein en bus, kriskras door Noord-Korea, van Noord naar Zuid en terug. We bezochten steden en dorpen, zwommen in de Japanse Zee, klommen (niet allemaal) naar schitterende watervallen in de fascinerende natuur in het zuiden en ten noorden van de hoofdstad, bezochten een druipsteengrot met een zingende gids, reden over abominabel slechte wegen langs akkers vol nijvere landbouwers die hun schamele opbrengsten (no pictures!) achter ossen vervoerden, maakten verbazingwekkende excursies naar door de Staat georganiseerde attracties en kwamen drie keer aan in de overweldigende hoofdstad Pyongyang, waar we ons verbaasden over de imposante architectuur.

Het is ondoenlijk om alle excursies te bespreken. We hadden elke dag een volgeladen programma, met meestal fascinerend bestemmingen. Doordat onze reis naar Mount Paektu niet doorging (deel 7) werd het programma ingrijpend omgegooid en nieuwe bestemmingen toegevoegd, zodat mij niet precies meer duidelijk is wat we waar hebben gezien. (Aantekeningen maken was, met de priemende ogen van mr. Pak in de nek, welhaast een illegale bezigheid)

applaus

Joop oogstte met zijn goocheltruc een dankbaar applaus bij de Noord--Koreaanse scholieren. (Foto: Leonieke)

In Kaeson, in het zuiden, overnachtten we primitief in het Kaesong Folk Hotel, in heel eenvoudige huisjes langs een rivier, met matrassen op de vloer en zonder warm water. In een natuurpark waar we gingen picknicken wandelden we langs een grasveld met misschien wel honderd kinderen die gehoorzaam op het gras zaten, met de ruggen naar ons toe. Op de terugweg zaten ze er nog steeds, totdat Joop het ijs wist te breken met zijn goocheltruc en huisarts Ron de show stal door fotootjes, die hij net had gemaakt met zijn Polaroid, aan ze uit te delen

Hoofdkwartier in tunnelcomplex

tunnels

Blik in het tunnelcomplex van Kim Il-sung >

We bezochten het ondergrondse hoofkwartier van Kim Il-song tijdens de Koreaanse Oorlog (1950-1953); een tunnelcomplex van het Koreaanse Volksleger (KPA). Elders bekeken we inkervingen in bomen; geheime boodschappen die door verzetstrijders waren achtergelaten en die nog steeds worden gekoesterd.

De Noord-Koreanen zijn tunnel-specialisten. Zuid-Korea ontdekte zeker vier tunnels die vanaf de DMZ tot ver binnen zijn grondgebied infiltreerden en daar nu een toeristische attractie zijn. Noord-Koreaanse tunnelspecialisten stelden hun kennis ook gretig ter beschikking in andere conflictgebieden, zoals de Gazastrook.

Achter een 4,135 km lange tunnel bereikten we het pas enkele jaren geleden geopende skiresort Masikryong, met (nu uiteraard) groene pistes die in de druilerige regen lagen, maar wel in een opnieuw overweldigende natuur, die zich leende voor fraaie natuurwandelingen, We verbleven helemaal alleen in het luxe hotel, dat volgens de documentatie geheel met de hand werd opgebouwd.

Anne Frank in het Koreaans

AnneFrank

< Het Dagboek van Anne Frank in het Koreaans. (Foto: André)

Ook werden we we (waar?) naar een grote bibliotheek gebracht. De boekenliefhebbers onder de reisgenoten inspecteerden gretig de inhoud; Ron kon zijn lol niet op met de medische collectie. En ongetwijfeld niet toevallig bleek er opeens ook een Koreaans exemplaar van het Dagboek van Anne Frank beschikbaar.

Na de ook weer fascinerende natuur ten noorden van de hoofdstad, bezochten we In Pyongsong een school. Op het schoolplein een maquette van heel Korea met de contouren van grote steden en raketten die de vijand af moeten schrikken. We woonden er een Engelse les bij(video Roel), waar Roel de show stal door als docent even de leiding over te nemen. Nog fascinerender wellicht was ons bezoek aan de gymzaal. Daar was een grote klas tafeltennissertjes bezig, die elkaar met een Bettine Vriesekoop-achtige precisie de bal toespeelden.

Ook fotograaf Jan Tuyp was , in 2017, in die school (video 30.45) en fotografeerde kritisch die tennissertjes (31.31) en computerles (31.46), maar zijn gruwelijke oorlogsfoto’s (32.05) zijn ons niet opgevallen Waarschijnlijk zijn ze verdwenen sinds de ontmoeting van Kim met Trump.

Terug naar Inhoud | 9. Sinister ontwaken met Kim Il-sung



DUTCH COURAGE'S PRODUCTIONS
Documentaires: Arnhem Spookstad | Rees: De verzwegen deportatie | Kriegsgefangenenpost | Drama SS Pavon
Publicaties: Artikelen en features | World Webcam Monitor | 100 jaar Apeldoornse Courant
Contact

Aangepast zoeken
© André Horlings

Make a free website with Yola