Zo begon de holocaust in Duitsland, ca. 1935: twee joodse scholieren worden voor de klas gehaald om te worden vernederd. De tekst op het schoolbord luidt: 'De jood is onze grootste vijand! Pas op voor de joden! (Illustratie: The Pictural History of the Holocaust, Yithzak Arad)

Genocide herhaalt zich, steeds opnieuw

En de mens, hij moordde voort

Door ANDRé HORLINGS

(3 april 1999) 'Slobodane, salji nam salate; bi'ce mesa, bi'ce mesa - kla'cemo Hrvate!' - 'Slobodan, stuur ons wat sla. Er komt veel vlees, veel vlees - wij gaan Kroaten slachten'. Dat strijdlied zongen de Servische troepen voor hun leider Slobodan Milosevic toen ze in de herfst van 1991 Vukovar binnentrokken. De stad, net over de grens met Kroatië, was eerst volstrekt aan puin geschoten.

Net zo blijmoedig lijken de Serviërs op dit moment de Albanese Kosovaren uit te moorden. Alleen door een massale vlucht, met het achterlaten van alle bezittingen, lijkt er aan dat noodlot te ontkomen. Servië past de tactiek van de 'verschroeide aarde' toe, zodat hun terugkeer onmogelijk wordt. Hun huizen worden in brand gestoken, hun paspoorten verbrand, hun archieven vernietigd; daarna 'bestaan' ze niet meer. Kosovo dreigt het Srebrenica van de NAVO te worden, die vrijwel machteloos het ergste ziet gebeuren.
De geschiedenis herhaalt zich, steeds opnieuw. Met name de twintigste eeuw kenmerkte zich door tot dan toe ongekende voorbeelden van menselijke wreedheden, geweld op grote schaal en vervolgingen vanwege ras, afkomst, uit onverdraagzaamheid en/of als consequentie van een politieke ideologie. Volgens Rudolph J. Rummel, hoogleraar mensenrechten aan de Universiteit van Hawaii, publiceerde in 1994 het boek 'Death by Government' Volgens hem werden alleen al tussen 1900 en 1987 rond 170 miljoen mensen --> het slachtoffer van 'democide'; stelselmatige uitroeiing van burgers. Meestal vonden de volkerenmoorden plaats onder de dekmantel van een oorlog; vaak leidde oorlog tot massamoord.
Het bekendste voorbeeld, in de Tweede Wereldoorlog, is de Holocaust; de systematische en geindustrialiseerde uitroeiing van de joden door Nazi-Duitsland. Maar al in 1915, onder de dekmantel van de eerste wereldbrand, pleegden de Turken genocide op de Armeniërs. De politiek van Lenin (hongersnood) en Stalin ('zuiveringen') kostte in de Sovjet-Unie tientallen miljoenen mensen het leven. Onmiddellijk na de Vietnam-oorlog kreeg Cambodja zijn 'killing fields'. De jaren '70 en '80 werden gekenmerkt door bloedige burgeroorlogen Midden- en Zuid-Amerika. Nog maar drie jaar geleden werden in Ruanda de Tutsi's nagenoegd verdelgd door de Hutu's. In het voormalig Joegoslavië lijken nu de Albanezen aan de beurt, nadat Serviërs, Kroaten en moslems elkaar al eerder, en niet voor het eerst, naar het leven stonden.

Ontmenselijking is eerste stap

De Holocaust bevatte nagenoeg alle elementen die mensen rijp kan maken voor het plegen van volkerenmoord. Eerst wordt een 'tegenstander' gecreëerd, die het 'eigen volk' angst moet inboezemen. Meestal gaat het om een groep waartegen al een zekere weerstand bestaat. De genocide was een poging tot 'Endlosung' van de 'Judenfrage'; het streven van het 'Herrenvolk' om voor altijd een eind te maken aan het voortbestaan van de 'Untermenschen': de eindoplossing van een elite voor het probleem van de onwaardige joden.

<-- Uit een rapport aan Himmler: tussen augustus en november 1942 werden in het bezette deel van de Sovjet-Unie 363.211 joden als 'Banditenhelfer' geëxecuteerd.

De mensheid wordt al eeuwen behept door anti-semitisme, de verhouding tussen Serviërs en Albanezen was altijd al ongemakkelijk, veel buren hebben ruzie, iedereen heeft weleens een onbehaaglijk gevoel. In de propaganda wordt meestal een al bestaand 'vijandsbeeld' versterkt. De 'anderen' worden gekarakteriseerd als verkrachters, bandieten en terroristen; er op uit om de macht te grijpen. Een jarenlange, doordringende propaganda overtuigt de bevolking er vervolgens van dat het tot ingrijpen moet komen, wat anderen er ook van denken: 'wij tegen de rest van de wereld'. Uiteindelijk blijken doodgewone mannen, die thuis lief zijn voor vrouw en kinderen en een voorbeeld voor hun omgeving, vooraan te staan om koelbloedig de trekker over te halen, aan de gashandel te draaien of op de knop te drukken voor 'de goede zaak'.

Milosevic volgde de 'wil van het volk'

Het drama van Kosovo ontwikkelde zich volgens hetzelfde patroon. In 1974 gaf de Joegoslavische leider Tito de door 90 procent etnische Albanezen bewoonde Servische provincie een autonome status. In 1987 stelde Slobodan Milosevic, de communistische leider van de federale republiek Servië, zich aan het hoofd van fel-nationalistische Servische miljoenendemonstraties, die het uiteenspatten van Joegoslavië in 1991 inluidden. In 1989 gaf hij gehoor aan 'de wil van het volk' en werd het zelfbestuur van Kosovo beëindigd. Het parlement werd naar huis gestuurd, de etnische Albanezen in het overheidsapparaat vervangen door Serviërs. Daaronder de politie; de handhavers van het recht. Onder het motto 'Kosovo is het hart van Servië' schilderde de Servische pers, radio en tv in de afgelopen tien jaar een steeds misdadiger beeld van de Albanezen: het zijn moslems, bij wie de Servisch-orthodoxe heiligdommen in Kosovo niet veilig zouden zijn; vijanden van Servië, die zich onterecht hadden gevestigd op de 'heilige grond' van het Merelveld waar de ServiÃers in 1389 werden verslagen (!) door de Turken die er vijf eeuwen de baas zouden blijven; Albanezen, die uiteindelijk streven naar de vestiging van een Groot-Albanië op Grieks en Servisch grondgebied.

Turkse genocide tegen Armeniërs

Schedels van overwonnen Armeniërs worden op staken tentoongesteld. (Armeniapedia.org) -->

Opnieuw jagen televisiebeelden de hele wereld schrik aan. Vrijwel vergeten is het feit dat Turkije tussen 1915 en 1923 rond één a twee miljoen Armeniërs vermoordde. Het waren de naweeën van het Ottomaanse Rijk, dat eeuwenlang oppermachtig was geweest in Zuid-Oost-Europa en West-Azië, maar begin deze eeuw steeds verder aftakelde. In 1913 greep een jonge elite de macht die streefde naar het herstel van een Groot-Turkije, dat tot aan China zou moeten reiken. Het overwegend christelijke Armenië werd echter gezien als een belangrijk obstakel. Toen de Turken in januari 1915 in de Kaukasus door de Russen werden verslagen werden de Armeniërs de zondebok. De bevolking werd uit zijn huizen gehaald, bijeengedreven en de woestijn ingejaagd, in de richting van Mesopotamië.
Turkije ontkent de genocide ook nu nog in alle toonaarden, maar de Koerden vrezen dat de geschiedenis zich nog eens zal herhalen. Zij streven op evenmin vreedzame wijze naar een zelfstandig Koerdistan op Turks, Russisch, Iraaks, Iraans en Syrisch grondgebied. In Oost-Turkije is het oorlog. In Irak sloegen de troepen van Saddam Hoessein in 1991, in de nasleep van de Golfoorlog, met o.a. gifgas een Koerdische guerilla-opstand neer ten koste van 50.000 slachtoffers, terwijl honderdduizenden mensen op de vlucht sloegen.

Lenin en Stalin

Met de Bolsjewistische revolutie sloeg Vladimir Iljitsj Lenin in oktober 1917 in Rusland de democratische Februariopstand neer. Hij stichtte de communistische Sovjet-Unie, waar de economie ineenstortte en als gevolg van 'hervormingen', burgeroorlogen en boerenopstanden een ongekende hongersnood ontstond. Onder zijn opvolger Josef Stalin vielen tussen 1922 en 1953 tientallen miljoenen doden als slachtoffer van zuiveringen, oorlogen en collectivering. Partijleider Nikita Chroestsjov onthulde in 1956, in een vooralsnog geheime rede op het partijcongres, de misdaden van zijn voorganger. De gruwelijke waarheid sijpelde slechts geleidelijk door. Het aanzien van Lenin bleef voor de Russen echter nagenoeg onaangetast tot na de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1989, toen de archieven opengingen.



Een onafzichtelijke verzameling botten herinnerden in Cambodja aan de gebeurtenissen op de Killing Fields (Yale Univesity: Cambodia Genocide Program)

Cambodja was geen 'nieuws' meer

Op 30 april 1975 kwam een einde aan de Vietnam-oorlog, die zich sinds 1954 over heel Indo-China had uitgebreid. De Zuid-Vietnamese hoofdstad Saigon viel in handen van het Noord-Vietnamese guerrillaleger. De Verenigde Staten verloren hun eerste oorlog, waarin sinds 1961 56.500 Amerikaanse soldaten sneuvelden.
De journalisten die de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh hun koffers pakten zagen nog net dat de bevolking werd weggevoerd. Waarheen was niet duidelijk, en er was niemand die het zich afvroeg; Cambodja was geen 'nieuws' meer. De waarheid bleek pas vier jaar later: Pol Pot, de Cambodjaanse leider, had zijn volk naar de Middeleeuwen teruggevoerd. De mensen moesten zich op het platteland onder totale terreur met de meest primitieve middelen in leven houden. Twee tot drie miljoen van de zeven miljoen Cambodjanen hadden dat niet overleefd.

Verdwijningen in Latijns Amerika

In de jaren '70 en '80 groeide de aanhang van linkse revolutionairen in Midden- en Zuid-Amerika. De Verenigde Staten vreesden uitbreiding van de Cubaanse revolutie van Fidel Castro over het continent en gaven rechtse dictatoren uitgebreide steun. In Chili sneuvelde in 1973 de socialistische leider Salvador Allende in een coup onder leiding van generaal Pinochet. De ernst van de misdrijven van zijn militaire junta blijkt wellicht pas echt wanneer hij inderdaad terecht staat voor een Spaanse rechtbank. In Argentinië trokken de demonstraties van de 'Dwaze Moeders' mondiale aandacht. Daar 'verdwenen' sinds 1976 tienduizenden tegenstanders van het militaire regiem. In 1983 erkende de regering dat er 'in die haast apocalyptische periode fouten zijn gemaakt, zoals in alle oorlogssituaties soms de grenzen van respect voor de fundamentele mensenrechten worden overschreden'. In El Salvador traden 'doodseskaders' op. Onder hun slachtoffers in 1982 onder meer vier leden van een Nederlandse filmploeg van de IKON.

In Oost-Timor daagt fel bevochten zelfstandigheid

In Indonesië daagt het begin van onafhankelijkheid voor Oost-Timor; het oostelijke deel van het eilandje Timor, dat tot 1974 een kolonie was van Portugal. Sinds een invasie door Indonesië in december 1975, die gepaard ging met plunderingen, verkrachtingen en massa-executies, woedt er een burgeroorlog die tot nu toe 200.000 mensenlevens heeft geëist; een derde deel van de Oost-Timorese bevolking. Pas sinds kort komt er verandering in het bikkelharde standpunt van Djakarta: Indonesië is bereid autonomie toe te staan, wanneer de Oost-Timorese bevolking zich in een referendum in juli daarvoor uitspreekt. Dat gaat de bevrijdingsbeweging niet ver genoeg: die wil onafhankelijkheid.

In Ruanda worden de Tutsi's vrijwel uitgeroeid

<-- Menselijke restanten in Ruanda. ('Rwanda: My trip to the underworld, June 1997, by Rudy Brueggeman)

Op 6 april 1996 werd het vliegtuig van president Habyarimana van Burundi door guerrillastrijders uit de lucht geschoten. Voor de Hutu's in buurland Ruanda was dat aanleiding om een weldoordacht plan in werking te stellen, dat uitsluitend tot doel had stam van de Tutsi's uit te roeien. De verhouding tussen de twee volkeren kenmerkte zich al jaren door tal van bloedige incidenten. De gruwelijke gewelddadigheden veroorzaakten nergens ter wereld een spoor van ongerustheid; nergens kwamen belangen in gevaar. In juli hadden Hutu-soldaten, politiemannen en militia, geholpen door burgers, 85 procent van de Tutsi's om het leven gebracht: 800.000 mensen. De bevolking van Ruanda, 7,5 miljoen zielen, was met elf procent verminderd....

Het topje van de ijsberg

Het zijn stappen met zevenmijlslaarzen, alleen maar door de geschiedenis van deze eeuw. Geen letter over de Indianen die 500 jaar geleden, na de ontdekking van Amerika door Columbus, door oorlogen en ziekten werden gedecimeerd. Het optreden in de oorlog van de fascistische Kroatische Ustasja's tegen de anti-Duitse Serviërs bleef ongenoemd. Aan de 300.000 vluchtelingen in Burma en de vernietiging van hun 1400 dorpen werd geen aandacht besteed. De Chinese overheersing van Tibet bleef buiten beschouwing, net als de Lange Mars van Mao. Eveneens de opstand in het Zuid-Afrikaanse Soweto tegen het apartheidsregiem. Niets over de gewapende vrede in Noord-Ierland na de bloedige onverzoenlijkheid van katholieken en protestanten. Het is het topje van de ijsberg. En ongetwijfeld kan de lijst nog verder worden aangevuld.

De Duitse wijsgeer Albert Schweitzer (1875-1965), in 1952 winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede, was in het midden van deze eeuw wereldbekend als arts van het primitieve ziekenhuis van Lambarene in Frans-Kongo (nu Gabon). Daar stelde een bezoeker hem de vraag: ,,Wat vindt u van de menselijke beschaving?'' Zijn antwoord was: ,,Dat zou geen slecht idee zijn.''

Linda M. Woolf van de Webster University in St. Louis in de Amerikaanse staat Missouri beheert een site over Genocide, Mass Violence, and Human Rights.
Over de tien grootste genocides van deze eeuw (Meervrijheid.nl)
Human Rights Watch is one of the world’s leading independent organizations dedicated to defending and protecting human rights.



-- End of StatCounter Code -->

DUTCH COURAGE'S PRODUCTIONS
Documentaires: Arnhem Spookstad | Rees: De verzwegen deportatie | Kriegsgefangenenpost | Drama SS Pavon
Publicaties: Artikelen en features | Krapulistische oprispingen | 100 jaar Apeldoornse Courant
Webcams: World Webcam Monitor > Unprotected webcams > Cruiseship cams > List of webcams and more
Media: Press > TV > Radio & video > Twitter and more
World: Atlas | Natural events | Weather > Climate change | Disasters > Earth's End
Various: Dutch Courage's Boeken | Guitar at Charles Bridge | Contact

Aangepast zoeken
© André Horlings

Make a free website with Yola