Filtersoftware kan kinderen beschermen tegen confrontaties met kwalijke sites op het internet: porno, drugs, intolerantie. Op de Amerikaanse scholen zijn filters verplicht. Bibliotheken en veel ouders schaffen eveneens de software aan. Cyber Patrol is intussen ook voor de Nederlandse markt geschikt gemaakt. Maar werkgevers voelen er eveneens voor om hun werknemers het surfen in de baas z'n tijd onmogelijk te maken. Een Amerikaanse organisatie noemt filters censuur en levert een handleiding om ze te omzeilen.

Filtersoftware beschermt niet alleen kinderen tegen ongewenste confrontaties

Surfen door Sodom en Gomorra

Door ANDRÉ HORLINGS

(7 november 1998) Het internet is een enorme bron van informatie. Of het nu gaat het opzoeken van een telefoonnummer, de reis per openbaar vervoer van Winterswijk naar Holten, de koers van de AEX, het millenniumprobleem, bijzonderheden over de zonsverduistering van 11 augustus 1999, de toeristische mogelijkheden van Madeira of de geschiedenis van Turkmenistan; over vrijwel ieder onderwerp zijn er bijzonderheden te vinden.

Dat geldt zeker ook voor kinderen, die als het ware met de computer worden opgevoed. Ze treffen er het materiaal aan voor werkstukken, antwoord op huiswerkvragen, de school heeft zelf een site, ze babbelen met elkaar via chatboxen en ICQ, ze downloaden er spelletjes. Ze vinden er een enorme hoeveelheid muziek. En ze surfen langs de vele leuke sites die juist voor kinderen ontworpen zijn. Of juist niet.

NetNanny < NetNanny

Dat laatste is de nachtmerrie van vele ouders, die aarzelen hun kroost bloot te stellen aan de onuitputtelijke mogelijkheden. Blijkens de actuele berichtgeving lijkt surfen op het internet ongeveer gelijk te staan aan dwalen door Sodom en Gomorra. Want er zijn voortdurend berichten over handel in kinderporno, drugs en gokken via internet. Iedere extremist kan er straffeloos zijn intolerante boodschappen op kwijt. Tussen de miljoenen nuttige sites worden 'vieze plaatjes' aangetroffen en ook teksten of foto's van extreem geweld, racisme en extremisme.
Enige relativering is op zijn plaats. Het is uiterst onwaarschijnlijk dat bij een surftocht op het internet 'zomaar' kinderporno wordt aangetroffen. De viezeriken die daar kennelijk behoefte aan hebben zijn door de commotie over vroegere gevallen en de oprichting van bijvoorbeeld een 'Meldpunt Kinderporno' in de illegaliteit gedrongen. De toegang tot hun sites is nagenoeg beperkt tot ingewijden. Feit is dat men dagenlang intensief op het internet kan dwalen zonder ook maar één blote borst tegen te komen. Het overgrote deel van de informatie is bloedserieus.
Maar wie zoekt zal vinden. Seks is een intigrerend onderdeel van het leven en internet is een afspiegeling van de maatschappij. Onvermijdelijk komen surfers weleens volstrekt onverwacht op pagina's terecht over het hele erge, waarbij het allerergste overigens meestal pas toegankelijk wordt nadat eerst een bedragje is overgemaakt met behulp van een creditcardnummer. Zoekmachines komen soms tot verrassende suggesties. Sommige sexsites maken trekken de aandacht naar zich toe door filterfabrikanten te vermelden: 'Dit programma kan niet bekeken worden met Net Nanny'.

Taboes

In de Verenigde Staten is het internet aanzienlijk verder ingeburgerd dan in Nederland. Behalve op het werk en op scholen staat er vaak ook een machine thuis. Seks behoort er tot de belangrijkste taboes. De Playboy ontbreekt in het tijdschriftenrek van de supermarkt, maar is er in obscure winkeltjes te koop. Sinds 1970 worden de zeven 'Carlin Words' op radio en tv consequent weggepiept. Voor het gebruik van internet op scholen is filtersoftware verplicht gesteld, anders vervalt de subsidie.
De filterfabrikanten zien zich blijkens de namen vooral als een soort internet-kinderpolitie: 'Net Nanny' (net-kinderjuffrouw), 'Cyber Patrol' (internet-patrouille), 'CyberSitter' (-babysitter), 'WizGuard' (whizkidtoezicht), 'X-Stop' (stop 'volwassen' materiaal). Ook via de zoekmachine Alta Vista kan inmiddels een 'Family Filter' worden geïnstalleerd.
CyberPatrol Van Cyber Patrol, marktleider in de Amerikaanse filtersoftware, is intussen ook een nederlandstalige versie (in 2009 resteert een verwijzing naar de Engelstalige versie) op de markt gebracht. ,,Het originele programma was uiteraard op het Engels gericht. Daar zijn nu ook Nederlandse termen aan toegevoegd. Dat betekende nieteens zo'n geweldige uitbreiding. Internationaal was al heel goed de weg door bijvoorbeeld de rosse buurt van Amsterdam te vinden'', zegt Maarten Luiken, marketing manager van TLC Domus in Diemen, een onderdeel van de Amerikaanse educatieve software-uitgevere The Learning Company.
,,Opvoeders hebben een verantwoordelijkheid'', voegt hij daar aan toe. ,,Wie z'n kinderen na 's avonds tien uur liever niet naar SBS6 laat kijken zal het ook niet waarderen wanneer ze via de computer ongeremd hun gang gaan. Internet vormt een fantastische aanvulling op de algemene communicatie- en informatiemiddelen, maar onder het koren zit kaf. Natuurlijk zijn kinderen nieuwsgierig en ongetwijfeld worden op het schoolplein 'interessante' internet-adressen uitgewisseld. Maar het is een opvoedkundige taak om ze te beschermen tegen kwalijke invloeden van buiten.''

Doorschuifcomputer

Sinister Illustratie op uitvoerige en informatieve website Computers in de klas (computersindeklas.web-log.nl), die verwijst naar album Suske & Wiske >

Volgens Luiken is het onmogelijk en ook ongewenst om de jeugd voortdurend in de gaten te houden. ,,In de huiskamer lukt dat nog wel. Maar veel kinderen hebben tegenwoordig een tv op hun kamer, en vaak ook nog een 'doorschuifcomputer'. Cyber Patrol neemt een deel van die taken over. Het programma blokkeert ongewenste sites, maar kan bovendien de tijdsduur van het internetten begrenzen.''
Het programma werkt met een 'Cyber-NOT' en '-YES'-lijst. De opvoeders - volgens de handleiding 'de controlepost' - geven per gebruiker aan welke onderwerpen ze niet geschikt achten voor hun kinderen. De computer is pas bruikbaar na het invoeren van een persoonlijk wachtwoord. ,,Voor een kind van acht zullen meer beperkingen gelden dan voor een twaalfjarige, terwijl de ouders zelf alles toegankelijk willen houden'', veronderstelt Luiken. ,,Per gebruiker kan bijvoorbeeld worden bepaald of categorieÃen als 'geweld/godslastering', 'gedeeltelijk naakt', 'volledig naakt', 'seksuele voorlichting', 'intolerantie', en 'drugs' al dan niet taboe zijn.''
Het toegangsverbod kan verder worden uitgebreid in overeenstemmming met de eigen waarden en normen. Omgekeerd bevat de 'YES'-lijst een selectie van kindvriendelijke en educatieve sites. ,,Een speciale afdeling in de Verenigde Staten houdt de ontwikkelingen op het internet voortdurend in de gaten; om de week overigens, want het is geen leuk werk om voortdurend met vunzigheid te worden gecontroleerd. Bij het opstarten van het programma worden de aanvullingen worden automatisch toegevoegd.''
Met Cyber Patrol kunnen bovendien persoonlijke gegevens worden beveiligd. ,,Het zou een gouden regel op internet moeten zijn dat kinderen hun naam of adres, school, telefoonnummer of zelfs het nummer van een creditcard nooit doorgeven. Ze zijn zich vaak niet bewust van de eventuele consequenties. In Amerika zijn gevallen bekend van pedofielen die via een chatbox afspraakjes probeerden te maken; ze zijn er anoniem. Wanneer het kind dat soort gegevens intoetst worden ze automatisch geweigerd.'' Ook kan een tijdslimiet worden ingesteld, om te voorkomen dat de kinderen na bedtijd door blijven surfen.
Het filter kan alleen worden verwijderd met behulp van het installatieprogramma. ,,Andere pogingen worden door het programma gezien als 'sabotage'. Knoeien kan de werking van Windows beïnvloeden en zelfs de computer onbruikbaar maken.''

Badwater

Zeker in het begin hadden de filters een belangrijk nadeel: in de praktijk bleek de software meer informatie ontoegankelijk te maken dan de bedoeling was. Veel Amerikanen zijn geobsedeerd door seks. Puriteinste stromingen, behoudende sekten en 'Family Values' (gezinswaarden) spelen een belangrijke rol. Een 'National Coalition against Pornography' ziet er geen been in seksshops schoon te vegen.
Met het badwater werd vaak ook het kind weggegooid. Informatie over borstkanker was niet langer toegankelijk. Sussex verdween van de kaart van Engeland. Als gevolg van de ontdekking van één enkele dubieuze site werd soms het gehele aanbod van een provider in de ban gedaan. Informatie over homoseksualiteit werd eerst wel, maar na protesten niet meer doorgelaten. Via de Family Filter van Alta Vista wordt zelfs het nuttige 'safe sex' geblokkeerd.
Filterprogramma's hadden het maar moeilijk met het semi-pornografische rapport van Kenneth Starr over de relatie tussen president Clinton en diens stagiaire Monica Lewinsky, waarin met statistische nauwkeurigheid het wat, waar, hoe en wanneer van alle ontmoetingen, al dan niet met sigaren, werd vastgelegd.
Het veroorzaakt er een uitzichtsloze discussie over wat moet worden verdoezeld en wat toegankelijk moet blijven. Onlangs nog protesteerden anti-abortusorganisaties bij een uitgever dat diens filter een aantal pro-abortussites niet blokkeerde.
,,Die tijd is voorbij'', weet Luiken. ,,Cyber Patrol let niet alleen op taboewoorden, maar ook op de context. We willen zo veel mogelijk voorkomen dat juist wèl gewenste informatie wordt weggefilterd. Onze gebruikers stellen zelf in wat ze door willen laten. We garanderen niet voor honderd procent dat dat lukt, maar wel dat het lastig is om bij een dubieuze site te komen. Wie ongewenste of juist prima informatie tegenkomt kan de adressen vanuit het programma naar onze speciale afdeling sturen.''

Surfen in de baas z'n tijd

Intussen dreigen niet alleen kinderen door middel van filtersoftware afgeschermd te worden van de boze buitenwereld. Ook komen er versies voor de zakelijke markt. ,,Wat betreft het gebruik van internet is er een grijs gebied ontstaan tussen werk en privé. Volgens het Amstelveense adviesbureau KPMG wordt internet op de werkplek vaak gebruikt voor de handel op de beurs en gaat veel tijd verloren met het opvragen van de daarvoor benodigde informatie. Het meest geruchtmakend was enkele maanden geleden de ambtenaar van het Ministerie van Justitie die op zijn computer seksfoto's verzamelde en levendig handelde in onder meer kinderporno.
PeaceFire ,,Het is niet in het belang van de baas wanneer een werknemer achter zijn bureau z'n vakantie zit voor te bereiden'', geeft Luiken een ander voorbeeld. ,,Met ons filterproduct Cyber Corporated kan de toegang worden beperkt tot onderwerpen die wel van nut zijn voor het werk. Het is bovendien geschikt voor netwerktoepassingen. Bovendien is er een tijdslimiet aan te geven, zodat het internet bijvoorbeeld na 17.00 uur wel weer toegankelijk wordt.''
Dat zal koren op de molen zijn voor de Amerikaanse organisatie Peacefire >,die iedere belemmering van de toegang tot internet als censuur beschouwt. De site bevat onder meer onderwerpen als 'How to disable Cyber Patrol'; hoe maak je Cyber Patrol onbruikbaar. Maarten Luiken toont zich nauwelijks bezorgd. ,,Ik weet niet of dit werkt. Kinderen lijken mij er nauwelijks toe in staat. De instructies zijn nogal ingewikkeld. Wie er wel mee overweg kan lijkt me de leeftijd te hebben dat dit soort taboes kunnen worden doorbroken. Bovendien zullen ze dan ook wel een computer zonder filtersoftware kunnen vinden.''



DUTCH COURAGE'S PRODUCTIONS
Documentaires: Arnhem Spookstad | Rees: De verzwegen deportatie | Kriegsgefangenenpost | Drama SS Pavon
Publicaties: Artikelen en features | Krapulistische oprispingen | 100 jaar Apeldoornse Courant
Webcams: World Webcam Monitor > Unprotected webcams > Cruiseship cams > List of webcams and more
Media: Press > TV > Radio & video > Twitter and more
World: Atlas | Natural events | Weather > Climate change | Disasters > Earth's End
Various: Dutch Courage's Boeken | Guitar at Charles Bridge | Contact

Aangepast zoeken
© André Horlings

Make a free website with Yola