Een overzicht van de toeristische attracties in Parijs, het traject van de hogesnelheidstrein door Nederland, een landkaart van Zimbabwe, een historische kaart van het hertogdom Gelre, de plattegrond van het centrum van Stara Pakà in Tsjechië, het aantal inwoners van Argentinië, de locaties van de hunebedden in Drenthe, 'Geboorteplaatsen van wiskundigen in Europa', de ijsbedekking van Nederland (valt op het ogenblik nog mee). Het is een zeer willekeurige greep in het digitale kaartenbestand van Roelof Oddens (53) uit Utrecht. Zijn site, 'Oddens's Bookmarks - The Fascinating World of Maps and Mapping' omvat meer dan 5750 verwijzingen naar kaartenverzamelingen, overal ter wereld.

Digitale kaartencollectie zou op papier in wolkenkrabber passen

Oddens

Oddens brengt alles in kaart

Door ANDRÉ HORLINGS

Volkslied El Salvador (langste ter wereld) bij National Anthems at Midifiles Klik II om muziek te stoppen.

Piri Reis-kaart

De mysterieuze Piri Reis-kaart uit 1513, met contouren van Amerika die op dat moment nog niet bekend konden zijn >

(26 september 1998) Roelof Oddens is beheerder van de kaartenverzameling van de Faculteit der Ruimtelijke Wetenschappen van Rijksuniversiteit Utrecht. De ruim 4000 atlassen, naslagwerken en 60.000 land- en gebruikskaarten beslaan samen een forse zaal op de vijfde etage. Maar zijn digitale kaartencollectie op internet zou in originele staat wellicht de hele Utrechtse universiteitstoren nodig hebben.

'The Fascinating World of Maps and Mapping' telt ruim 5750 verwijzingen naar kaarten en kaartencollecties (intussen aanzienlijk meer). Een link kan een enkele landkaart opleveren, maar ook een bron met honderden verschillende kaarten en duizenden aanduidingen, aangevuld met nog eens vele tientallen links naar andere bestanden. Ruim 1500 aanvullingen liggen nog op verwerking te wachten.

Communicatie

Nederland < Hoogtekaart van Nederland (origineel niet meer beschikbaar). Het blauwe gedeelte ligt onder de zeespiegel.

,,Kaarten bestaan zo lang als er mensen zijn'', weet Oddens. ,,Het doel van een kaart is communicatie-overdracht: hoe kom ik waar terecht? Vaak wordt de fout gemaakt op een kaart te veel informatie te vermelden. Dan zie je door de bomen het bos niet meer. Goede kaarten maken is een kunst. Niet voor niets hebben de samenstellers van de Bos-atlas aan onze factulteit in Utrecht gestudeerd. Die atlas is niet alleen heel praktisch, maar bovendien een mooi produkt. Voor mij is het criterium: heeft de klant er iets aan?
Oddens is al 25 jaar aan de faculteit verbonden; eerder werkte hij vijf jaar in Groningen. ,,Mijn belangrijkste taak is het bibliotheekbeheer. Ik zorg voor de collectievorming: ik schaf de kaarten aan waar we behoefte aan hebben. En voor de ontsluiting: je moet ze binnen het geheel terug kunnen vinden. De helft van de aanvragen komt uit de faculteit, een kwart van overige universitaire instellingen en de rest van elders. Negen van de tien bezoekers gaan hier tevreden de deur uit.''

Oddens' Bookmarks

Begin 1995 deed het internet zijn intrede in de Utrechtse universiteit. ,,Ik kwam er weleens interessante kaartenverzamelingen tegen en leerde de mogelijkheid kennen van het bewaren van bladwijzers. Tegen het eind van het jaar waren het er een paar honderd. Maar op 2 januari 1996 was er een computercrash: alles kwijt; een half jaar werk. Ik moest opnieuw beginnen.''
Een medewerker leerde hem bookmarks over te zetten op een eigen homepage. Op 13 juni werd er een teller aan toegevoegd. Eind augustus bleek dat er 3000 bezoekers waren geweest. Intussen zijn het er 15.000 tot 20.000 per maand; in totaal inmiddels al meer dan 250.000.
De site heet 'Oddens' Bookmarks'; ,,Zo heetten mijn bladwijzers in de computer. Omdat de pagina een zekere bekendheid had gekregen kon ik dat moeilijk meer veranderen. Daarom heb ik er intussen als ondertitel 'The Fascinating World of Maps and Mapping' aan toegevoegd.''

Doolhof

filmsterren De huizen van de sterren in Hollywood (bron niet meer beschikbaar). Met een muisklik op de kaart verschijnt een website waar gegevens moeten worden ingevuld. De bijbehorende namen krijgt men door een foto te sturen van een vakantie in Los Angeles, een ansichtkaart van elders en een souvenir uit LA of de eigen woonplaats.

De inhoud van een eigen internet-pagina pleegt zich echter voortdurend uit te breiden. Telkens worden nieuwe interessante sites ontdekt die vermelding verdienen. ,,In november 1996 werd de site overzichtelijker gemaakt, door de bronnen te verdelen over dertien hoofd- en veertig subrubrieken. Maar de informatie heeft zich intussen zo uitgebreid, dat een nieuwe reorganisatie voor de deur staat. Het is de bedoeling dat zo veel mogelijk links bereikbaar worden via van een klikbare kaart; door per land of plaats steeds verder te klikken komt steeds gedetailleerder informatie tevoorschijn. Nu al bevat de site meer dan 900 links naar internet-adressen die zo werken.''
Het is een nuttig voornemen, want het is niet eenvoudig om in het doolhof van Oddens' Bookmarks de weg te vinden. Sommige hoofdstukken overlappen elkaar; veel subrubrieken bevatten honderden links. Uitbreiding met een zoekmogelijkheid zou geen overbodige luxe zijn. Oddens besteedt aandacht aan letterlijk alle aspecten van zijn vak. De site bevat onder (veel) meer actuele en historische kaarten en atlassen, informatie over verkopers van cartografisch materiaal, kaartenverzamelingen, cartografische en geografische genootschappen, overheidscartografie, genealogie, bibliotheken, carto- en geoservers, literatuur over het onderwerp, aardrijkskundige woordenboeken (gazetteers), toeristische sites en zoekmachines. Van veel dossiers kan de inhoud niet met enkele steekwoorden worden gedekt. Het speurwerk is overigens (behalve bij haast) een allerminst vervelende ervaring, al ontrolt het vaak omvangrijke materiaal zich soms maar langzaam op het beeldscherm. Het surfen tussen de bookmarks door levert tal van verrassingen op.

Vrije tijd

Alexander de Grote < De route van Alexander de Grote tijdens zijn Odyssee

Zoals gebruikelijk wordt de inhoud overheerst door Amerikaanse sites. De VS hebben nu eenmaal nog steeds een voorsprong op internet en elke universiteit die zichzelf respecteert heeft de inhoud van zijn geografische afdeling aan het web toevertrouwd. Tussen kaarten van de verst verwijderde objecten in het heelal en het allerkleinste gat in de VS is nagenoeg alles te vinden, tot de plaats van de aardbeving van een half uur geleden. Elk land ter wereld wordt in veelvoud vermeld, vaak aangevuld met details over alle mogelijke aspecten. Roelof Oddens heeft een aparte pagina gemaakt van zijn Nederlandse kaartenbestand (link werkt niet meer. Vervangen door Beeldbank Noord-Holland). En elke dag komt er een lawine aan nieuw materiaal bij.
Hij heeft het er maar druk mee. ,,Ik steek twintig uur per week aan vrije tijd in mijn kaartenverzameling. Mijn vrienden en kennissen weten dat ze me 's avonds alleen tussen acht en negen uur kunnen bellen; daarna werk ik mijn site bij. Ach, je kunt ook in de kroeg gaan zitten.'' Het is letterlijk 'dubbel werk', want de toevoegingen worden soms in meerdere rubrieken verwerkt en per datum ook apart vermeld in een rubriek 'What's New'. Een recente aanwinst is 'Fielding's DangerFinder; een overzicht van de onveilige plaatsen in landen overal ter wereld; uiteraard met landkaarten.

Licht en duisternis
Licht en duisternis op aarde op 22 januari 1999, 15.29 uur UTC. De actuele stand van zaken verschijnt na een muisklik op de kaart.


DUTCH COURAGE'S PRODUCTIONS
Documentaires: Arnhem Spookstad | Rees: De verzwegen deportatie | Kriegsgefangenenpost | Drama SS Pavon
Publicaties: Artikelen en features | Krapulistische oprispingen | 100 jaar Apeldoornse Courant
Webcams: World Webcam Monitor > Unprotected webcams > Cruiseship cams > List of webcams and more
Media: Press > TV > Radio & video > Twitter and more
World: Atlas | Natural events | Weather > Climate change | Disasters > Earth's End
Various: Dutch Courage's Boeken | Guitar at Charles Bridge | Contact

Aangepast zoeken
© André Horlings

Make a free website with Yola