Kerncentrale Dodewaard in de mottenballen

Dodewaard gaat dicht. Maar hoe? Met het sluiten van kerncentrales bestaat nog maar weinig ervaring. Een rapport van de Werkgroep Ontmanteling van de betrokken energiebedrijven gaf vorig jaar verschillende varianten aan. Intussen is besloten tot 'volledige ontmanteling na een wachttijd van circa 40 jaar'. Hoe dat precies in zijn werk gaat en wat het kost, zal in maart volgend jaar bekend worden gemaakt. De grote lijnen kunnen echter nu al worden getrokken.

Geen nieuwe splijtstofstaven meer voor Dodewaard

Kerncentrale 'in de mottenballen'

Door ANDRÉ HORLINGS

(18 januari 1997) Dodewaard gaat dicht. In maart, als de Betuwse kerncentrale aan zijn jaarlijkse onderhoudsbeurt toe is, worden geen nieuwe splijtstofstaven meer geplaatst. Dus is er niet genoeg brandstof meer en wordt de elektriciteitsproductie gestaakt. Dan wordt vergunning aangevraagd om de centrale te ontmantelen. In 2003 is er een klein, radioactief gedeelte over, dat 'in de mottenballen' wordt gelegd. Veertig jaar later, in 2043, is de straling daarbinnen zo sterk afgenomen, dat ook dit deel kan worden afgebroken. En dan verandert het hoogst omstreden poldergrondstuk aan de Waal weer in een groene weide waar de koeien zonder gevaar voor eigen of andermans leven zullen grazen alsof er niets gebeurd is.

Kerncentrale Dodewaard Koningin Juliana opent de kerncentrale Dodewaard op 26 maart 1969 (KernenergieinNederland.nl) >

Dat is de toekomst van de kerncentrale in een notendop. Bijna twintig jaar na de massale veldslagen, onder het motto 'Dodewaard gaat dicht', krijgen de demonstranten van de vroege jaren '80 dan eindelijk hun zin. Al is de belangrijkste reden voor de sluiting dat de belangrijkste onderzoekstaken zijn voltooid en dat het openhouden van de formeel 'gedoogde' kerncentrale gewoon te duur werd.

Uniek

Dodewaard is de kleinste en de oudste van de twee Nederlandse kernenergiecentrales. Het ontwerp een kokend-waterreactor met natuurlijke circulatie van koelwater was uniek in de westerse wereld. De centrale, met een capaciteit van 58 MWe (megawatt elektrische energie), werd mede gebouwd om ervaring op te doen. De kennis droeg bij tot het ontwerp van de Simplified Boiling-Water Reactor, die sinds vorig jaar produktiegereed is in de Verenigde Staten. De druk-waterreactor van Borssele (1973) levert 473 MWe.
In een Boiling Water Reactor wordt de opgewerkte warmte direct gebruikt voor omzetting van het koelwater in stoom. De stoom drijft een turbine aan die op zijn beurt een generator voor elektriciteitsopwekking in beweging brengt. Voordeel ten opzichte van de druk-waterreactor is de relatief eenvoudige constructie. Nadeel het feit dat het water in de reactorkern tot koken wordt gebracht en dat gecontamineerd (besmet) water in de turbine kan komen. Ook het rendement is iets lager. Kernenergie vormt een relatief nieuwe wetenschap.
In de afgelopen decennia zijn honderden kerncentrales ter wereld geopend. Maar onvermijdelijk komt er een moment dat ze ook weer dichtgaan. De kosten voor kernenergie zitten niet in de brandstof, maar in de centrale zelf. Bouw en ontmanteling bepalen het grootste deel van de energieprijs. Met de sluiting van kerncentrales is echter nog maar weinig ervaring opgebouwd.

Ontmanteling

Dicht Wat er precies met Dodewaard gaat gebeuren, kan Irene Carsouw van de Samenwerkende Elektriciteits-Produktiebedrijven (SEP) in Arnhem nog niet zeggen. ,,Er moeten vergunningen worden aangevraagd; plannen gemaakt voor de sluiting, de afbraak van het niet-nucleaire gedeelte en voor de definitieve ontmanteling. Hoe dat zal gaan en wat het kost, wordt in de komende maanden vastgesteld. In maart worden de definitieve plannen bekendgemaakt''.
De grote lijnen kunnen volgens haar worden afgeleid uit een rapport dat vorig jaar verscheen van een Werkgroep Ontmanteling van de samenwerkende bedrijven, die studie maakte van de buitengebruikstelling en ontmanteling van de kerncentrales Borssele en Dodewaard, met het oog op het plan ze in 2004 te sluiten. ,,Wat Dodewaard betreft bestudeerde de werkgroep twee varianten: directe ontmanteling en ontmanteling na 40 jaar. Gekozen is voor de tweede mogelijkheid. Het niet-radioactieve gedeelte van de centrale wordt gesloopt. Verwacht wordt dat in 2003 alleen de radioactieve kern nog over is. Het reactorgebouw wordt tot 2043 'in de mottenballen' gelegd. De straling is tegen die tijd zodanig afgenomen dat het radioactieve afval definitief kan worden afgevoerd''.
Volgens het rapport zou voor 'directe ontmanteling' van Dodewaard in 2004 een contant bedrag van 295 miljoen (prijspeil 1995) beschikbaar moeten zijn. 'Ontmanteling na 40 jaar' was aanzienlijk goedkoper: 165 miljoen. In beide gevallen kostte de buitengebruikstelling 89 miljoen gulden. Voor onmiddellijke ontmanteling moest daar 206 miljoen bovenop worden gelegd, vooral vanwege de kosten voor de tijdelijke opslag van hoog radioactief afval. Bij een ontmanteling na 40 jaar moest geld worden gereserveerd voor de instandhouding van het nucleaire gedeelte en de uiteindelijke afbraak. In die periode zou de straling in het reactordeel echter zodanig afnemen dat het restant uiteindelijk zonder problemen kan worden gesloopt en definitief afgevoerd.

Van A tot Z

In 'Kernenergie van A tot Z', een boekje dat A.J. van Loon schreef in opdracht van o.a. Gemeenschappelijke Kernenergiecentrale Nederland (GKN), is te vinden wat er zoal bij de ontmanteling komt kijken. Voordat een installatie kan worden afgebroken, moeten de radioactieve bestanddelen worden verwijderd: splijtstof, koelmiddel, bedrijfsafval en dergelijke. De besmette hoeveelheid vast radioactief materiaal kan verder worden teruggebracht door afwassen en reiniging met chemicaliën; decontaminatie van deeltjes in de lucht vindt plaats via filteren en van water door indampen, filteren, centrifugeren en dergelijke. Het radioactieve afval dat vrijkomt, bestaat vooral uit geactiveerd staal (van het reactorvat) en besmet beton (met name van het 'biologisch schild'). De ontmanteling van Dodewaard zal volgens het boekje, afhankelijk van de afkoelperiode, circa 185 ton staal en 320 m3 beton aan radioactief ontmantelingsafval opleveren. Dat wordt verpakt in beton. Uiteindelijk wordt circa 700 m3 staal in beton en circa 1000 m3 beton in beton gestort en ontoegankelijk gemaakt.
Hoe een en ander er in de praktijk uit zal zien, kan worden afgeleid uit wat gebeurde met het Kernkraftwerk Lingen, pal over de Duitse grens bij Coevorden. Deze 250 MWe grote kokend-waterreactor werkte tussen 1968 en 1977. In 1979 werd, 'om procedurele en economische redenen', besloten tot ontmanteling. Maar voordat de benodigde vergunningen voor ontmanteling waren verzameld, was het al 1985. In de volgende jaren werden alle gebouwen dichtgemetseld, met uitzondering van één toegang. Alle pijpen werden dichtgelast en alle vloeistoffen verwijderd. De elektrische kabels werden losgekoppeld, op enkele verlichtingssystemen na. Het bestaande controlestation met alle monitorapparatuur verhuisde naar een locatie buiten het reactorgebouw. Die is onbemand, maar de signalen gaan naar de naburige gascentrale. Een luchtdroogsysteem begrenst de atmosfeer tegen corrosie, zodat er geen lekken in het buizenstelsel kunnen ontstaan. Een luchtventilatiesysteem houdt de druk in het gebouw circa 10 Pa (eenheid per druk of spanning) beneden de luchtdruk buiten, zodat eventuele gassen niet kunnen ontsnappen. In maart 1988 was de ontmanteling gereed en begon een wachttijd die tot 2013 zal duren. Dan kan de rest van de installatie worden afgebroken en zal ter plaatse niets meer herinneren aan de ooit zo veelbelovende 'vreedzame toepassing van atoomenergie'.



DUTCH COURAGE'S PRODUCTIONS
Documentaires: Arnhem Spookstad | Rees: De verzwegen deportatie | Kriegsgefangenenpost | Drama SS Pavon
Publicaties: Artikelen en features | Krapulistische oprispingen | 100 jaar Apeldoornse Courant
Webcams: World Webcam Monitor > Unprotected webcams > Cruiseship cams > List of webcams and more
Media: Press > TV > Radio & video > Twitter and more
World: Atlas | Natural events | Weather > Climate change | Disasters > Earth's End
Various: Dutch Courage's Boeken | Guitar at Charles Bridge | Contact

Aangepast zoeken
© André Horlings
>

Make a free website with Yola