Het streven naar hereniging van de beide Korea’s was een belangrijk onderdeel van de Mass Games. (Meeste illustraties op deze pagina stills uit video’s)
10. Gescheiden werelden op 70e verjaardag DPRK
En we keken uit naar wat een absoluut hoogtepunt van onze reis zou worden: de Mass Games. Ervaren Korea-reizigers hoopten ook nog een vleug op te kunnen vangen van de militaire parade op die feestdag, want ook dat zou indrukwekkend zijn.
Grote gebeurtenissen werpen hun schaduw vooruit. Dat hadden we al gemerkt toen onze reis naar Mount Paektu was afgelast (hoofdstuk 7). Toen we in Pyongyang terugkwamen na onze excursie naar de DMZ wapperden in de hele stad Noord-Koreaanse vlaggen. Op pleinen en vlaktes waren, zoals veel vaker, jonge mannen en vrouwen bezig met gymnastische toeren; oefeningen voor een latere uitvoering. Op keurig geknipte grasvelden waren jonge kinderen bezig de laatste onkruidjes te verwijderen. De stad zag er spic en span uit; nergens een propje te zien. Op verschillende plaatsen stonden vele tientallen bussen geparkeerd.
En in de avond van 8 september waren we in ‘ons’ hotel Koryo getuige van de aankomst van door Kim Jong-un persoonlijk uitgenodigde hoge gasten uit de gehele wereld; vast ook wel uit ‘schurkenstaten . Misschien waren wij er - dankzij de goede contacten van Leonieke met de hotelleiding - nog de enige toeristen; de andere buitenlanders waren allemaal overgeboekt naar andere hotels in de hoofdstad. v
Geboortehuis Kim Il-sung
Geboortehuis van Kim Il-sung in Pyongyang - zonder massale toeristenstroom. (Foto: Wikipedia Commons) > In de ochtend van 9 september, onze laatste volle dag in Noord-Korea, stapten we opnieuw in de bus voor onze zoveelste excursie. Ik had zelf niet goed opgelet en had er geen idee van waar de reis ditmaal heen zou gaan, maar was niet verbaasd toen we in het zuidwesten van de stad uitstapten in de wijk Mangjongdae, voor een bezoek aan de geboorteplaats van Kim Il-sung ( (1912-1994). Die bestaat uit enkele eenvoudige gebouwen met rieten daken, die er vast nog niet stonden toen Kim geboren werd, met oude zwartwit foto’s van ongetwijfeld historische figuren aan de wanden en kruiken die wie weet nog door Kim’s ouders gebruikt zijn. We konden er ook nog zuiver water drinken uit de bron waar ook Kim zich waarschijnlijk al aan gelaafd heeft. Als we er al tussen konden komen, want het was er erg druk.
We waren niet alleen, zoals meestal tijdens onze excursies. Integendeel: de bussen reden af en aan. Er was een overweldigende belangstelling voor de geboorteplaats van de eerste Noord-Koreaanse leider. Alle buitenlandse toeristen leken naar Mangjongdae te zijn gedirigeerd. Zelden zal de belangstelling voor de geboorteplaats van Kim Il-sung zo groot zijn geweest.
Daarna wandelden we in een internationaal gezelschap van honderden personen - geruchten sprake van 2.000; kennelijk àlle toeristen die op dat moment in Pyongyang en omgeving verbleven - door een prachtig park; Wim ontdekte onderweg nog de gids die hem op zijn vorige reis vergezeld had; het kwam tot een hartelijk weerzien. (Of dat was bij een andere gelegenheid, één of twee dagen eerder?).
Wat we allemaal gedaan hebben staat me niet meer helder voor de geest, maar het was een mooie, lange wandeling; een optocht van buitenlanders door een fraai park.. In elk geval moesten we op tijd weer terug zijn, voor onze laatste maaltijd en voor de bus, want de avond zou worden doorgebracht in het MayDay Stadium, het allergrootste stadion ter wereld, (150.000 zitplaatsen; zie hoofdstuk 9), voor een eveneens elders ter wereld niet geëvenaarde show.
Militaire parade
Intussen ontging ons de bedrijvigheid die zich in een ander gedeelte van Pyongyang afspeelde. Kennelijk moesten de toeristen worden weggehouden van die andere manifestatie, die ons juist zo had kunnen overtuigen van de aanhankelijkheid van het Volk aan zijn Leider: de Mass Parade (11.06, bron: New China TV, YouTube) op het Kim Il-sungplein, waar wij al die tijd geen toegang hadden; die werd gevolgd door de militaire parade. De wat slordig gemonteerde video toont daar een scherpe selectie van, ondersteund door veel gejuich: ‘Lang leven de opperste leider Kim Jong-un’ en ‘Manse’ (Hoera), tot op 3.55 de tanks binnenrijden en na 8.20 weer aandacht voor het enthousiaste publiek.
Links: Hoog bezoek uit het buitenland bekijkt de militaire parade | Rechts: Kim begroet zijn aanhankelijke onderdanen.
Een imposante optocht (links) ging vooraf aan de militaire parade, waarin ook (rechts) levensgrote beelden van Kim Il-sung en Kim Jong-il werden meegedragen.
Het Kim Il-sungplein, met de Juche-toren op de achtergrond, met de datum van de feestdag: 9-9 - 9 september. (links). Slechts enkele van de getoonde militaire voertuigen (rechts)
DPRK-tv zond de complete militaire parade (2.13 uur, YouTube) uit, met vele tienduizenden deelnemers en onder een grote belangstelling, ook uit het buitenland; o.a. van de hoogwaardigheidsbekleders die we hotel Koryo binnen hadden zien komen. De choreografie in de optocht is zeer de moeite waard, voor wie er ruim twee uur de tijd voor neemt.
En in de avond van 10 september was er een, ook weer strak georganiseerde, fakkelparade (0.58, korte versie) | lange versie (44.56, YouTube), maar toen waren we al weg.
Een perfecte organisatie
De 70e verjaardag van de DPRK was een hele drukke dag voor Kim Jong-un. Natúúrlijk was ‘9-9’ één grote propagandashow, die tot in de kleinste details uitstekend was voorbereid en nergens - ook niet in de hartstochtelijke toejuichingen voor de Grote Leider - ook maar enige ruimte bood voor spontaniteit. Heel Pyongyang was in rep en roer. Twee enorme manifestaties stonden op stapel: de militaire parade overdag en in de avond de première van de eerste Mass Games sinds vijf jaar.Alle details sloten naadloos op elkaar aan. Honderdduizenden deelnemers en toeschouwers moesten op tijd op de plaats van bestemming worden gebracht; genode buitenlanders op de tribune en de ongenode toeristen op excursie, en later naar het MayDay-stadion.
Voordat wij naar de Mass Games vertrokken kregen we uitgebreide instructies. Foto- en filmapparatuur mocht niet mee; alle munten moesten achterblijven in het hotel. ‘Maak je daar maar niet druk over’, voorspelde Hans. ‘Binnenkort staat alles op YouTube’, en dat klopte. En het was wel zo rustig; stel je voor dat toeschouwers de hele show lang voor je neus gaan staan om die ene onvergetelijke foto te nemen.
‘Onze’ bus was voorzien van een nummer en we waren onze riante zitplaatsen kwijt; we kregen gasten mee. In een lang lint reden de bussen langs afgezette wegen over de rivier naar het stadion, waar ze nauw op elkaar werden geparkeerd. Het was al donker - nodig voor de lichteffecten in de lucht - toen we, streng begeleid door onze gidsen, het stadion binnen kwamen. Aan het geluid te horen - enthousiaste toejuichingen en muziek - was de show daar al aan de gang, maar dat bleek ’warmlopen’ te zijn. Het stadion biedt plaats aan 150.000 toeschouwers, en die zàten er ook.
Tijdens korte pauzes steken de bordjesdraaiers hun hoofden even boven hun voorstelling uit.
Entree Kim Jong-un
We moesten alwéér door de scan. Daarna kregen we een plaats op de tribunes. De grote ‘bordjestribune’ aan de overkant werd bemand door schooljongens, die in korte pauzes eventjes over hun ‘omdraaiboeken’ heen keken. In snel tempo produceerden ze verrassend gevarieerde teksten, landschappen en zelfs ‘bewegende’ beelden.Plotseling ging iedereen staan en onder luid gejuich betrad Kim Jong-un het stadion (9.36, met korte impressie van de show, YouTube). Hij nam, samen met zijn eregasten, plaats op de eretribune, tientallen meters meter links van ons. Opmerkelijk was dat zijn entree niet te zien was op de grote beeldschermen aan weerszijden, waarop de show wel gedetailleerd was te volgen.
Kim Il sung is overal aanwezig | Kim Jong-un begroet ons vanaf zijn eretribune.
De volledige uitvoering van de Mass Games (1.55.31, YouTube), aangevuld met een Engelstalige toelichting, is hier te vinden. Af en toe zijn er wat hinderlijke onderbrekingen of onlogische overgangen
Daarna begon de show, met de ‘Heilige Berg’, Mount Paektu, die in het pikkedonker op de vlakke arena werd geprojecteerd. In de open lucht boven het stadion verscheen een kolonne van 12 x 12 mysterieuze lichtjes, in de kleuren van de Noord-Koreaanse vlag (14.30), die vervolgens uiteenvielen in Koreaanse letters; de tekst zal ongetwijfeld vaderlandslievend zijn geweest. Na de ‘bordjes’ meteen al de tweede raadselachtige ‘stunt’. Met drones? Ongetwijfeld. Maar hoe dan?
De letters - volgens de vertaling ‘Brilliant County’; ‘Fantastisch land’ - cirkelden boven het stadium, waar in de arena de berg intussen was vervangen door de vlag, en toen moest de show nog beginnen.
Vaderlandslievende propaganda
Woorden schieten te kort om de complete voorstelling te bespreken. De video geeft een goed overzicht, maar dan nog zit daar niet de sfeer bij van het enthousiaste stadion en het besef dat we toch wel ‘live’ getuige waren van een fenomenale kunstzinnige prestatie. Er ontvouwde zich een zeer vaderlandslievende show, waarin alle aspecten van het Noord-Koreaanse verleden, heden en de toekomst aan de orde kwamen.Drie danseressen in het wit kwamen, in spotlights, het stadion binnen. Toen daarna het licht werd ontstoken bleek de arena gevuld met misschien wel duizend figuranten, in een kaarsrechte formatie die zich vervolgens, in een uitgekiende choreografie, pijlsnel hergroepeerde in afzonderlijke balletten, cirkels vormde, opeens in duidelijke kleuren te onderscheiden was en zich opnieuw vermengde om uiteindelijk - opnieuw - de vlag te vormen, met op de achtergrond - de bordjes - het toeziend oog van Kim Il-sung, de ‘Stichter van de Republiek’.
De voorstelling viel in vier hoofdstukken uiteen: ‘Ons socialistisch vaderland’ (21.50), ‘De weg naar overwinning’ (41.50), ‘Een nieuw tijdperk in het verschiet’ (1.02.10) en ‘De Hereniging’ (1.37.00). Ze bestonden stuk voor stuk uit onderdelen waarin werkelijk alle staaltjes op het gebied van gymnastiek, acrobatiek, choreografie, sport, zang, muziek, drama, lichteffecten en uiteraard ook vertrouwen in het onoverwinnelijke leger van de DPRK aan de orde kwamen. Onbegrijpelijk dat Noord-Korea matig scoort op Olympische Spelen. De bordjesdraaiers kwamen handen tekort om steeds weer nieuwe afbeeldingen tevoorschijn te toveren waarmee de situatie duidelijk werd gemaakt.
De vernietigende oorlogsjaren 1950-1953 werden uitgebeeld, waar moedige soldaten in nood verkerende burgers te hulp schieten, uitgebeelde slachtoffers weer opstaan uit de dood en uiteindelijk de vlag wordt aanbeden - ‘Als de Partij roept zijn er geen hindernissen’, verklaart de vertaling.
In de oorlog wordt de vlag gered | De volkeren van Noord-Korea verenigd
Alle aandacht voor het leger
Op 42.10 blaast een woedende storm over een onstuimige zee, waar de bemanning zichzelf ternauwernood overeind weet te houden, uiteraard onder bescherming van een rode vlag. Temidden van de woelige baren blijft de eenheid bewaard en uiteindelijk straalt - de bordjes - het gezicht van Kim Jong-il over de menigte. Heftig applaus.. Uiteraard krijgt het ‘onoverwinnelijke’ leger van de DPRK de volle aandacht (46.20). Onder vrolijke marsmuziek wordt de arena bezet door musicerende soldaten. Charmante vrouwelijke militairen voeren zwaarddansen uit, stoere soldaten houden zich, allemaal keurig in het gelid, bezig met schijngevechten. Eindelijk één foutje: een soldaat verliest zijn pet (50.13). Soldaten slaan stokken op elkaar stuk; andere militairen verbrijzelen stapels dakpannen met hoofd en/of hand,
Det ‘kinderprogramma’ wordt aangeuid met humoristische afbeelingen | Na afloop verdringen de jeugdige deelnemers zich voor de tribune met Kim.
Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Dus is het daarna (52.30) de beurt aan vertederende kinderen (kinderarbeid is in Noord-Korea niet verboden). Zie worden - bordjes - humoristisch uitgebeeld, en daarna halen ook zij, uiterst gedisciplineerd, ingewikkelde gymnastische toeren uit, ook op fietsjes en met springtouw. ‘We are the happiest of the World’, meldt de tekst op de bordjes volgens de vertaling. Aan het eind (56.20) stormen de kinderen naar de tribune van Kim Jong-un om, dansend en springend, eer te betonen aan hun Leider. Niet allemaal; dus ook niet spontaan: de rest blijft gedisciplineerd achter.
Ogen en woorden schieten tekort. Er gebeurt veel te veel tegelijk om het allemaal bij te kunnen houden. De ene act loopt bijna ongemerkt over in de andere. In de afgelopen maanden moeten honderden couturiers bezig zijn geweest met het ontwerpen van de tientallen verschillende kostuums, uniformen en kleding voor de gevarieerde acts en er tienduizenden stuks van hebben vervaardigd. Er was een uitgebreide logistiek voor nodig om 150.000 toeschouwers, onder politiebegeleiig, naar en van het stadion te vervoeren.
Culturele hoogstandjes
In de loop van de voorstelling zijn er tal van bewonderenswaardige acrobatische kunsten te bewonderen. Ruim honderdduizend studenten, scholieren, militairen en andere deelnemers hebben maandenlang vrije tijd opgeofferd om te garanderen dat de ingewikkelde choreografie van de Mass Games zonder enige hapering wordt uitgevoerd - we hebben er onderweg honderden zien oefenen. Zoiets lijkt trouwens alleen maar mogelijk in een land dat zijn bevolking onder volledige controle heeft, en je vraagt je af of die soldaat die zijn pet verloor nog een douw heeft gekregen ‘Wij’ zouden er geen zin, niet de tijd en veel te weinig eerbied voor de Boven ons gestelden hebben; perfecte uitvoeringen als op de Mass Games lijken bij ons voorbehouden aan sporters die er àlles voor over hebben, zoals Epke Zonderland.
Stuntwerk op de Mass Games: een atleet daalt met fakkels van grote hoogte af | spektakel op draaimolen
Een atleet suist uit de nok van het stadion naar beneden met twee brandende toortsen in de handen (1.05.30). Twee gymnasten vertonen acrobatische toeren in en springen zelfs touwtje op een snel ronddraaiend rad. Studenten bouwen samen hoge ‘levende’ torens,
Er worden volksdansen uitgevoerd. Opeens bespelen acht pianisten vleugels die op acht podia zijn binnengereden. Zangers en zangeressen zingen Koreaanse liederen.
In de arena worden machinale bewegingen uitgevoerd; het hoort bij de industriële vooruitgang die in het vooruitzicht wordt gesteld. We leven, aldus de vertaling, in de ‘Golden age of construction’. Onderwijs zal de jeugd een goede toekomst garanderen.
Fantastisch prestaties
Het stadion wordt weer in duister gehuld en op de achtergrond vliegen vogels; de afdeling lichteffecten maakt overuren. ‘Our tune is excellent’, meldt de vertaling: onze melodie is voortreffelijk. Het spotlight wordt gefocusd op een muzikant die de Gayageum bespeelt; een Koreaanse variant op de citer (1.23.00). Hij krijgt al gauw gezelschap van één, dan twee collega’s. En als het licht weer aangaat blijkt de hele arena bevolkt met vele tientallen citer-spelers, die worden aangevuld met trommelaars en zangers.
Plotseling bespelen honderden muzikanten de Gayageum | De bordjes tonen een krachtdadige judoka
Dan volgt een sportief hoogtepunt met honderden judoka’s, die elkaar metershoog de lucht in werpen. Op de achtergrond wacht een levensgrote wereldbol die naar binnen wordt gereden (1.29.39) maar dat blijkt een foutje van de video-regisseur: die wereldbol - Korea duidelijk te onderscheiden - komt later aan de orde.
De bordjes toveren een Chinese muur op de achtergrond. In de arena beelden dansende figuranten weer bizarre figuren uit. Het licht gaat uit. Bliksemschichten klieven door het stadion; slecht weer! De bordjes laten karate zien. De judoka’s van zojuist zijn nu op de achtergrond te zien. De wereldbol komt binnen, omringd door honderden danseressen in het wit. Een zangeres zingt over ‘’the country of the respected people’; het land van de mensen die worden gerespecteerd.
Met ‘de hereniging’ van Noord- en Zuid-Korea, waarschijnlijk ook belangrijkste doel van Kim en Moon (hoofdstuk 8), worden de Mass Games afgesloten.(1.37.00). Dat is ‘’het levenslange verlangen van de Leider en de Generaal’; van Kim Il-sung en Kim Jong-il. Volgt de film dat Kim in de DMZ over de grens met Zuid-Korea stapt, omhelzingen met zijn ambtgenoot en een gezamenlijke onthulling van een monument voor die historische ontmoeting. Studenten beelden de kaart van héél Korea uit.
Vriendschap met de gehele wereld
Dan tonen de Mass games hoe mooi de wereld is als mondiaal vriendschappelijke relaties worden onderhouden. De arena wordt bestormd door figuranten in bonte kleuren en met de vreemdste uitdossingen;. Chinese draken dansen op het toneel. De verscheidenheid van de verschillende bevolkingsgroepen wordt uitgebeeld, om de Noord-Koreaanse behoefte aan mondiale diplomatieke relaties uit te beelden. Op de achtergrond klinkt André Rieu-muziek (Strauss dus), de Balalaika en het Cubaanse Guantanamero. De bordjes roepen op tot solidariteit, samenwerking in een goede verstandhouding. De sfeer is uitbundig. Hinderlijke gidsen ontbreken.De voorstelling wordt afgesloten met een ode aan ‘ons roemrijke vaderland’, dat ‘sterk is dankzij onze Grote Leider’: Lang leve de Democratische Republiek van de bevolking van Cho-Sun’. Joseon was het koninkrijk dat in 1392 de basis vormde voor het huidige Korea.
En dan brandt het vuurwerk los (1.47.30)
Roerend afscheid
< Miss Pak knipt voor mij een onhandelbaar lange deegsliert door.Op 10 september zit ons verblijf in Noord-Korea er weer op. De gidsen begeleiden ons naar het vliegveld. Voor mister Pak kan er bij de meesten een koele hand af; hij was nou eenmaal niet zo gezellig.
Het afscheid van Pak Kyung Ae, miss Pak, tweemaal mijn reddende engel, is roerend. Ik zeg dat ik haar nooit zal vergeten. Zij vergeet mij ook niet, zegt ze - al weet ik niet of dat als compliment bedoeld was. Tijdens de reünie in februari 2019 bleek dat bijna alle mannen toch wel een beetje verliefd op haar waren geworden.
Als het vliegtuig opstijgt zijn alle banden definitief verbroken.
Terug naar Inhoud | 11. In Peking mochten we weer oversteken
DUTCH COURAGE'S PRODUCTIONS
Documentaires: Arnhem Spookstad | Rees: De verzwegen deportatie | Kriegsgefangenenpost | Drama SS Pavon
Publicaties: Artikelen en features | World Webcam Monitor | 100 jaar Apeldoornse Courant
Contact
